“Kastamonu’dan kimler geldi kimler geçti” serimizi sürdürelim, davet edildiği halde gelemeyenleri, İnebolu’ya kadar gelip de Kastamonu şehri üzerinden Ankara’ya geçemeyenleri de ekleyelim dizimize…
Kurtuluş Savaşı’nın “Can kapısı” idi Kastamonu.
1920 yılında harp celallenmişti, emperyalist destekli Yunan yığınağı heybetliydi, halk “İstanbul” ile “Ankara” arasında kararsızdı…
Gazi Mustafa Kemal Atatürk tüm çareleri önüne koydu.
İstanbul cephesinde…
Saltanat ailesi fikren karışıktı, Sevr’e muhalefet edenler vardı ailede, taht mücadelesi caba, “Ankara” desteği bir çare olabilirdi.
“Ankara” cephesinde…
Veliaht Abdülmecid Efendi hanedanın icraatlarından rahatsızdı, iddiaya göre milli mücadeleye de sıcak bakıyordu, Anadolu’ya geçse halkta kararsızlığı ortadan kaldıracak etki yapması kaçınılmazdı, Veliaht Abdülmecid Efendi’nin İstanbul’dan İnebolu üzerinden Ankara’ya getirilmesi gerekiyordu.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk kararını verdi, Veliaht Abdülmecid Efendi’yi Ankara’ya davet edecekti, daveti bildirme görevi Yüzbaşı Yümnü Üresin’e verildi…
Veliaht Abdülmecid Efendi’nin yaverliğini yapmıştı öncesinde.
Kastamonu Valisi Cemal Bey durumdan haberdar edildi, Yüzbaşı Yümnü Üresin 1920 Temmuz’unda Kastamonu’ya geldi, vali ve emniyet müdürü ile görüştü…
Hazırlık başladı.
Öncelikle Kastamonu’dan nüfus kimliği çıkartılması gerekiyordu, İstanbul’da kimliği ortaya çıkmamalıydı çünkü, “Hatıpzade Mehmet Cemil” oldu yeni ismi, kendir tüccarlığıydı işi, Kendir Hanı’ndan yanına kendir numuneleri aldı, İstanbul’da müşteri arayacaktı güya…
Kendirin bir faydası daha.
Yüzbaşı Yümnü Üresin İstanbul’a gitti, Veliaht Abdülmecid Efendi ile görüştü, “ret” cevabı aldı, İnebolu’ya döndü…
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e durum bildirildi.
O defter kapandı…
Açılmamak üzere.
Veliaht Abdülmecid Efendi İnebolu’ya gelmedi ama oğlu Şehzade Ömer Faruk Efendi geldi…
1921 Mayıs ayında.
Şehzade Ömer Faruk Efendi yurtdışında askeri eğitim alan, Alman devletinden kahramanlık nişanları bulunan, hanedanın mevcut yönetimine muhalif görüşteydi…
Milli Mücadele’ye katılmaya karar verdi.
İstanbul’dan çıkış zordu, abluka altındaydı, gemiler didik didik aranıyordu…
Zorlu bir yolculuk sonunda İnebolu’ya çıktı.
Çıktı çıkmasına ama, babasına Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün yaptığı davetin üzerinden bir yıl geçmişti, konjonktür değişmişti…
Ankara, zafere yürüyordu.
Şehzade Ömer Faruk Efendi’nin İnebolu’ya çıktığı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e bildirildi, cevap gecikmedi, “ret” olundu…
İstanbul’a dönmesi emredildi.
Şehzade Ömer Faruk Efendi çok kalmadı İnebolu’da…
Zorlu bir yolculuk sonunda İstanbul’a döndü.
Kimler geldi kimler geçti Kastamonu’dan…
“Tarih” başlı başına.
(Kastamonu Belediye Başkanlığı’nın 2006 yılında basımını yaptığı kıymetli hemşerimiz Fazıl Çifçi’nin “Mahalli Basın Işığında Milli Mücadele’de Kastamonu ve Çevresi” isimli kitabını yeniden basması ve dağıtımını yapması elzem…
Kapı açan bir kitap.)
MUSTAFA AFACAN