2021’de 80’li yıllarımıza ilk adımı atarken 1961 Nisan’ında Şiir dergisinde başlayan yazı hayatımızın da 60. yılını kutlamanın mutluluğunu yaşıyoruz. 60. yılın kültürel ve sanatsal dökümünü yaparken sıra ödüllere geldi. Ödüller, bilim insanı, sanatçı ve yazarlar için çok önemlidir. Yazar, sanatçı ve bilim insanı özgeçmişlerinde/biyografilerinde mutlaka ödüller bölümü bulunur. Ödülü bulunmayan şahsiyetlere diğerleri kadar değer verilmediği yaygın bir düşüncedir. Şüphesiz, ödül geleneği bize Batı’dan geçmiştir. 1950 öncesi, anılan şahsiyetlere devletçe (Devlet Sanatçısı, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, KTB Ödülü) veya kuruluşlarca ödül verildiğini pek görmüyoruz. Nadiren roman, hikâye, oyun ve şiir yarışmaları düzenleniyor, başarılı bulunanlar ödüllendiriliyordu o kadar.
Türkiye’de özellikle 12 Eylül 1980 darbesinden sonra plaket ve ödül furyası başladı. Yandaş şair, yazar, gazeteci, iletişimci, bilim insanı, sanatçı, siyasetçiyi ödüllendirme anlayışı yaygınlaştı. Sabretya Plaketya adlı 2002 yılında Ankara’da yayımladığımız oyunumuzda ülkemizdeki plaketle ödüllendirme düzenini karamizah yoluyla ti’ye almıştık.
Seksen yıllık ömrümüz ve altmış yıllık yazı hayatımızda biz de çeşitli ödüllere layık görüldük. 1970-1998 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı folklor biriminde (Millî Folklor Enstitüsü, Millî Folkor Araştırma Dairesi, Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, ayrıca Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü) uzun yıllar yöneticilik yaptığım ve çok sayıda (65) kitaba imzamı attığım için şair, yazar kimliğimden çok araştırmacı, kültür insanı yönümle tanındım. Çok sayıda ansiklopedide özgeçmişim yayımlandı. Siyasi parti, siyasallaşmış STK’lere üye olmadığımdan ödüllerim tamamen hizmetlerime yöneliktir. Plaket, anı belgesi tarzı ödüllerin hiçbirini özgeçmişime yazdırmadım. Pandemi belasının dünyayı kasıp kavurduğu 2020 yılına kadar hemen hemen her yıl bir veya iki ödül aldık. Ancak, 2020 yılında sanat ve kültür faaliyetleri yapılmadı. Merkezi Kosova’nın Prizren şehrinde bulunan Balkan Türkoloji Merkezinin ödülü kâğıt üzerinde kaldı. 2021’e ertelendi.
Bakınız 80 yaş ve 60 yıllık yazı hayatımız bize hangi ödülleri kazandırdı?
1981 Folklor Araştırmaları Kurumu İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü
1997 Motif Halk Oyunları Eğitim Derneği Türk Halk Bilimi Hizmet Ödülü
1999 UNESCO UNIMA (Kukla ve Gölge Oyunu Sanatçıları Birliği) Geleneksel Türk Tiyatrosuna Hizmet Ödülü
2007 Hüseyin Gazi Kültür ve Sanat Derneği /Vakfı Türk Dünyası Kültürüne ve Halk Bilimine Hizmet Ödülü
2008 Ankara Maltepe Rotary Kulübü 2007-2008 Meslek Hizmet Ödülü
2011 İLESAM (KTB İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Telif Hakları Birliği) Türk Edebiyatına Hizmet Ödülü
2011 VECTOR (Azerbaycan Uluslararası Bilim Merkezi) Altıın Yıldız Ödülü
2012 TDK (Türk Dil Kurumu) 80. Yıl Şeref Belgesi ve Armağanı
2014 Kosova/Prizren Uluslararası Süleyman Brina Balkanlar Türk Kültürüne Hizmet Ödülü
2015 Zile Belediyes Zile ve Türk Halk Kültürüne Hizmet Ödülü
2016 HAMOY (Halk Müziği ve Oyunları Araştırma Eğitim Derneği) Halk Bilimi Ödülü
2016 Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu Türk Folkloruna Hizmet Ödülü
2017 Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Türk Dünyasına Hizmet Ödülü
2017 Troya Halk Bilimi Derneği Pertev Naili Boratav Halk Bilimi Ödülü
2018 Kırgızistan Kasım Tınıstanov Üniversitesi Manas’ın Mirasçıları Türk Dünyası Hizmet Ödülü
2019 İsmail Gaspıralı İlimler ve Sanatlar Akademisi (Kırım/Akmescit) Türk Dünyası Sanat ve Kültürüne Hizmet Onur Ödülü
2019 Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı 18. Uluslararası Karagöz Kukla ve Gölge Oyunları Festvali Onur Ödülü
Yazı yarışmalarındaki ödüllerim:
1979 Spor Toto Müdürlüğü Masal Yazma Yarışması’nda “En Akıllı Kim?” masalıyla İkincilik Ödülü
1989 Tarım ve Orman Bakanlığı “orman sevgisi” konulu Oyun Yazma Yarışması’nda “Böyle Daha Güzel” oyunuyla Üçüncülük Ödülü
Onur unvanlarım:
2003 Azerbaycan VECTOR/Uluslararası Bilim Merkezince “Fahri Doktor” unvanı
2003 Azerbaycan Bakü Asya Ünversitesince “Fahri Doktor” unvanı
2006 Azerbaycan VECTOR/Uluslararası Bilim Merkezince “Fahri profesör” unvanı
Memleketim Kastamonu tarafından da hizmetlerimin iki şekilde değerlendirildiğini söyleyebilirim:
- 2006: Kastamonu Belediye Meclisinin 9 Ekim 2006 tarihinde aldığı karar üzerine adım İnönü Mahallesi’nde bir caddeye verildi.
- 2007: İl Genel Meclisinin 5 Mart 2007 tarihindeki toplantısında TBMM Üstün Hizmet Ödülü’ne aday gösterildik.
Hizmetlerimi, yazarlığımı ödüllendirenlere gönül dolusu sevgiler, saygılar…
NAİL TAN
