20 sayfalık İngilizce makale
Hemşerimiz Dr. Nagihan Çakmakoğlu Arıcıve Dr. Öğretim Üyesi Gözde Özdemir,siyez buğdayını “turistik bir ürün” olarak değerlendirdikleri tam 20 sayfalık ortak makaleleri, İngilizce yayın yapan“TurkishStudies –SocialSciences” dergisinin Nisan sayısında yayımlandı.
Ekonomi ve tanıtım açısından önemi büyük
İlimizin ekoturizm yolculuğunda önemli rehber yayımlardan biri olmaya aday olan “Siyez Buğdayının Destinasyon Pazarlaması Açısından Turistik Bir Ürün Olarak Değerlendirilmesi: Kastamonu, Türkiye Örneği” başlıklı makalenin Kastamonu kamuoyu tarafından incelenmesi hem “ekonomi” hem de “tanıtım” açısından önem taşıyor.
Gazi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği doktora programında yolları kesişen Nagihan Çakmakoğlu Arıcı ve Gözde Özdemir mezuniyetlerinden 3 yıl sonra tekrar siyez buğdayı için bir araya geldiler. Arıcı ve Özdemir siyez buğdayının önemini, turistik bir ürün olarak ülkemize ve Kastamonu’ya katkısını araştırmak ve araştırma bulgularını uluslararası ölçekte dünyanın her yerinden okurlarla buluşturabilmek adına yayını İngilizce kaleme aldılar.
“TurkishStudies –SocialSciences” dergisinde Nisan ayında yayınlanan makalede çoğunlukla tarihsel önemi ve besin değerleri açısından incelenen siyez buğdayını, bunlara ek olarak turistik bir ürün olarak incelediler. Araştırma kapsamında hem geniş bir literatür taraması yapıldı hem de sektör uzmanları ile mülakatlar gerçekleştirilerek onların deneyim ve önerilerinden faydalanıldı. Çalışmanın önemli faydası, bulguların, önemli tespitlerin ve teorik bilgilerin uygulamada kullanılabilecek şekilde ilgili paydaşlarla paylaşılmış olması.
Araştırmaya göre; turist ihtiyaçlarını karşılama aracı olarak turizmde önemli rol oynayan turistik ürünler turistler ve destinasyonlar arasında etkileşim oluşturmaktadır. Maddi veya manevi bir karışım özelliğindeki somut olmayan doğal, kültürel ve sosyal unsurlar insanları cezbetmektedir. Konu yöresel yemekler olduğunda yerel girişimciler açısından bu etkileşim hem turistler hem de işletmeler açısından daha önemli hale gelmektedir. Kastamonu-Türkiye bazında destinasyon pazarlaması açısından turistik bir ürün olarak siyez buğdayının iç piyasada önemli bir itibarı olduğu ancak turistik bir ürün olarak öneminin beklenen ölçüde anlaşılamadığı sonucuna varılmıştır. Eğitim ve öğretim açısından bakıldığında ise siyez buğdayı henüz emekleme dönemindedir. Siyez üreticilerine, yerel halka, politika yapıcılara ve tüm yerli- yabancı turistleri de içine alan tüketicilere Siyez buğdayının besin değerleri açısından avantajları, tarihsel önemi, kullanım alanları, siyezli yemek tarifleri anlatılmalı, öğretilmelidir.
Türkiye’de yetiştirilen, genetiği değiştirilmemiş bu buğday türü büyürken fazla su istemez ve kuraklığa dayanıklıdır, yüksek protein oranı, kül oranı ve gluteni ile kaliteli bir yapısı vardır. Ayrıca lif içeriği yüksek olan siyez daha fazla protein ile B-kompleks vitaminleri içerir. Ek olarak, siyez buğdayı bazlı ürünler gluten duyarlılığı olan bireyler için de faydalı olabilir.
Tüm bu kritik avantajlarına rağmen, Siyez ve Kastamonu birlikteliği henüz ortak bir üstün markaya dönüşmemiştir. Siyez adına marka konumlandırması da yetersiz bulunmuştur. Siyez’in Konya gibi Türkiye’nin diğer destinasyonlarında da yetiştirilme olasılığı vardır ancak bu doğrultuda yeterli girişim gözlenmemiştir. Alıcılar siyez buğdayı ile neler yapılabileceği ve nasıl doğru kullanılacağı konusunda bilgi sahibi değildir. Siyez ile ilgili sosyal medya gibi çeşitli platformlarda verilen yemek tarifleri genellikle çok ucuzdur ve yalnızca düşük sosyo-ekonomik sınıftan insanlara hitap edecek şekilde verilmiştir. Esasında, siyez buğdayı ve siyez bulguru coğrafi işaret almış ürünler olarak sürdürülebilirlik stratejileri için iyi birer araçtır. Araştırma önerileri olarak; çeşitli bisküvi, kek, kurabiye gibi ürün paketlerinin üzerinde “Kastamonu siyez buğdayından yapılmıştır” ibaresi yer alabilir. Kastamonu’da siyez buğdayından üretilen tüm ürünler konusunda turistlere daha dikkat çekici bir algı oluşturmalıdır. Siyez buğdayı gastronomi turizmi kapsamında pazarlanabilir, tarım turizmi veya ekoturizm adına çalışmalara dâhil edilebilir. Farklı yöresel yemekler, yeni ürünler veya yeni tarifler bir araya getirilerek kullanılabilir. Siyez buğdayı ile Kastamonu’da yetişen diğer aromatik otlar harmanlanabilir. Kastamonu’ya yapılan paket turlar ile bölgenin gastronomik, kültürel ve dini çekicilikleri tanıtılabilir. Politika yapıcılar, çiftçiyi korumak ve yerel nüfusu desteklemek için yabancı üreticilerin siyez ürünlerini düşük fiyatlarla satın almasının önüne geçebilir.
Şanlıurfa’nın Göbeklitepe ilçesindeki kazılarda da görüldüğü üzere tarihi 12000 yıl öncesine dayanan ve insan kültürünü birleştiren günümüz buğdaylarının öncüllerinden olan siyez buğdayı hak ettiği değere kavuşmalı ve turistik bir ürün olarak Kastamonu destinasyonu için etkili bir pazarlama stratejisiyle yönetilmelidir. Siyez’in tarihi bir takım hikayeler, tanıtım filmleri, filmler veya kitaplarla desteklenmelidir. Çeşitli televizyon kanalları yerel siyez ürünlerinin tanıtımı için faaliyet gösterebilir. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı ortak projesi olarak siyez unu ile ilgili kısa tanıtımlar çekilebilir ve kamu hizmeti yayıncılığında kullanılır. Benzer şekilde, ulusal ve uluslararası havaalanları gibi yerlerde, siyez ile ilgili terminaller, tanıtım broşürleri ve küçük tanıtım vitrinleri hazırlanabilir.
Dr. Nagihan Çakmakoğlu Arıcı; turizm işletmeciliğinde (İngilizce) doktora derecesine sahiptir. T.C. Stuttgart Başkonsolosluğu’nda öğretmenlik hayatına devam etmektedir. Tüketici davranışları, turist deneyimleri, elektronik pazarlama, sağlık turizmi ve örgütsel davranış konularında çalışmalar yapmaktadır. AB tarafından desteklenen birçok projede yürütücü olarak görev almıştır. Ayrıca ulusal ve uluslararası (SSCI) dergilerde yayınlanmış çalışmaları bulunmaktadır.
Dr. Öğretim Üyesi Gözde Özdemir, İstanbul Aydın Üniversitesi, Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu, Turist Rehberliği (İngilizce) Programı’nda görev yapmaktadır. Mezunu olduğu Boğaziçi Üniversitesi’nde öğrencilik yıllarından akademik hayatına dek uzanan çevre ile ilgili sosyal sorumluluk çalışmaları akademik hayatında da devam etmiş sürdürülebilir turizm, çevre dostu turizm, eko-turizm, destinasyon yönetimi gibi alanlarda çalışmalar yapmıştır. Akademik çalışmalarının yanı sıra çeşitli otellerde farklı departmanlarda sektör deneyimi de bulunmaktadır. Özdemir, 2012 yılından beri İcra Kurulu Üyesi olduğu Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nde de aktif şekilde gönüllü çalışmalarını sürdürmektedir.)
