TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, bu yıl fiyatıyla Türkiye gündemine oturan sarımsakla ilgili bir rapor hazırladı. Rapor, Kastamonu’nun sarımsak üretiminde yıllardır sürdürdüğü liderliği elinden kaçırdığını ortaya koydu.
Bu durum raporda, “Sarımsak dendiğinde akla ilk gelen il Kastamonu olmasına karşın, son yıllarda artan sarımsak üretimi ile Gaziantep ilimiz dikkat çekmektedir. TUİK verilerine göre Gaziantep 2018 yılında sarımsak üretiminde Kastamonu’yu geçmiştir” ibaresiyle yer aldı.
Üretimde olduğu gibi verimlilikte de gerilere düştük. 2018 yılında kuru sarımsakta dekarda ortalama verimin 882 kg olarak gerçekleştiği, sarımsak veriminin en yüksek olduğu illerin ise 1.397 kg ile Konya, 1.374 kg ile Edirne ve 1.192 kg ile Kahramanmaraş olduğu aynı raporda yer aldı.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, bu yıl fiyatıyla Türkiye gündemine oturan sarımsakla ilgili bir rapor hazırladı.Rapor, Kastamonu’nun sarımsak üretiminde yıllardır sürdürdüğü liderliği elinden kaçırdığını ortaya koydu.
Bu durum, raporda, “Sarımsak dendiğinde akla ilk gelen il Kastamonu olmasına karşın, son yıllarda artan sarımsak üretimi ile Gaziantep ilimiz dikkat çekmektedir. TUİK verilerine göre Gaziantep 2018 yılında sarımsak üretiminde Kastamonu’yu geçmiştir” ibaresiyle yer aldı.
Rapor ayrıca üretimde olduğu gibi verimlilikte de geriye düştüğümüzü gösterdi. 2018 yılında kuru sarımsakta dekarda ortalama verimin 882 kg olarak gerçekleştiği, sarımsak veriminin en yüksek olduğu illerin ise 1.397 kg ile Konya, 1.374 kg ile Edirne ve 1.192 kg ile Kahramanmaraş olduğu aynı raporda yer aldı.
RAPORUN ÖZETİ
| “• Yıllık sarımsak üretimimiz 140 bin tonu geçmiştir. Bu üretimin yaklaşık %25’lik kısmı taze olarak tüketilmektedir.
• Sarımsak dendiğinde akla ilk gelen il Kastamonu olmasına karşın, 2018 yılında en fazla sarımsak üretimi Gaziantep’te gerçekleştirilmiştir. • Türkiye’de yaklaşık 130 bin dekarı kuru, 20 bin dekarı taze olmak üzere 150 bin dekarı aşan alanda sarımsak üretimi yapılmaktadır. • 2018 yılında kuru sarımsakta dekara ortalama verim 882 Kg olmuştur. • Kişi başı sarımsak tüketimimiz 1.5-2 kg arasında değişmektedir. • Dünyada 2017 yılında 6 milyon hektar alanda 28 milyon ton sarımsak üretilmiştir. Üretimin yaklaşık %80’i Çin tarafından gerçekleştirilmektedir. • Dünya sarımsak verimi ortalaması 2017 yılında dekara 1.785 kg olmuştur. • 2018 yılında 408 ton sarımsak ihracatı karşılığında 526 bin $ ihracat geliri elde edilmiştir. • 2019 yılının ilk sekiz ayında 1.500 ton sarımsak ithalatı 950 bin $ ödenmiştir. İran en fazla sarımsak ithalatı yapılan ülke olmuştur. • Dünyada en fazla sarımsak ihracatı yapan ülke, 1.5 milyon ton ile toplam sarımsak ihracatının %78’ini gerçekleştiren Çin’dir. • Dünyada en fazla sarımsak ithalatı yapan ülke, 444 bin ton ile toplam sarımsak ithalatının %22’sini gerçekleştiren Endonezya’dır. 2019 YILI İÇİN GENEL DEĞERLENDİRME (05.10.2019 tarihi itibarıyla) TÜİK verilerine göre tüketici fiyatları bazında sarımsakta fiyat artışı, Eylül 2019’da bir önceki aya göre % 42,58 olarak gerçekleşmiştir. Hasattan itibaren sarımsak fiyatlarında haftalık periyodlarda hızlı bir artış gözlemlenmiştir. Dolu zararı bu artışta en önemli etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Dolu zararına bağlı olarak oluşan rekolte düşüklüğü nedeniyle görülen fiyat artışları yanında sarımsak ürünü üzerinde yapılan spekülasyonlar da fiyat artışında etkin bir rol oynamıştır. Sarımsakta görülen anormal fiyat artışı üreticiyi memnun etmekle birlikte tüketici sarımsağı pazardan tane ile almak zorunda kalmıştır. Her yıl üretim sezonu başında yüksek fiyatla pazarda alıcı bulan sarımsak, 2-3 aylık dönem içerisinde düşerek değer fiyatına ulaşırken, 2019 yılı piyasa fiyatı için şimdiden üç haneli rakamlar telaffuz edilmeye başlanmıştır. Bu aşırı fiyat beklentisinin gerçekliği tartışılır durumdadır. Rekolte düşüklüğüne bağlı olduğu zikredilen sarımsak fiyat artışlarının, süreç içerisinde yapılacak spekülasyonlarla daha da yükselip yükselmeyeceği zaman içinde ortaya çıkacaktır. Devlet; fiyatı yükselen her tarımsal üründe yaptığı gibi sarımsakta görülen fiyat artışının ithalatla sonlandırılması yolunu seçmiştir. Kuru sarımsak ithalatında gümrük vergisi önce 3.000 ABD Dolar/Ton olarak belirlenmiş daha sonra Ticaret Bakanlığı’nca, 5 Ekim 2019 tarihli Resmi Gazetede; “İthalatta Gözetim Uygulamasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No:2006/1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” yayımlanarak ithal kuru sarımsağa uygulanan gümrük vergisi 3.000 Dolar/Ton’dan, 2.000 Dolar/Ton’a çekilmiştir. Diğer sarımsaklar için uygulanan gümrük vergisi ise 4.000 Dolar/Ton’dan 3.000 ABD Dolar/Ton’a düşürülmüştür.
|
