Hemşerimiz Avni Özbenli’nin ebediyete intikalinin bugün 15’inci yıldönümü, müzik ve eğitim ustasını özlemle anıyoruz, eserleri ve örnek yaşamı ile ilelebet yaşayacak…
Avni Özbenli’nin şehrinden olmak bile ne büyük kıvanç.
Avni Özbenli, Benlizade Hüseyin Rüştü Bey ve Koçhisarlı Beyleri ailesinden Emine Hanım’ın oğulları olarak 23 Haziran 1919’da Kastamonu’da doğdu, ilkokulu dördüncü sınıfa kadar İsfendiyar ve Çay Mektebi’nde okudu, babası ticaretle uğraşıyordu, aile İstanbul’a yerleştiği için beşinci sınıfa Sultanahmet İlkokulu’nda devam etti, ailesi Kastamonu’ya geri dönünce Kastamonu Lisesi’nin orta kısmına yazıldı ve liseyi de bu okulda 1940 yılında bitirdi…
1935 yılında bağlama çalmaya merak saldı, dönemin bağlama ustalarından Udcu Asım’dan yaprak bağlama satın aldı, müzik serüveni başladı.
Kızkardeşi Nezihe İnebolu’da ilkokul öğretmeni idi, İnebolu’ya gidip gelmeye başladı, İnebolulu halk müziği üstadı Sarı Recep ile böylece tanıştı…
Sarı Recep’in İnebolu çalıştırdığı kahvehanede birlikte çalıp söylemeye başladılar.
1941’de Ankara Üniversitesi DTCF Felsefe bölümüne girdi, müzik sevdası daha da alevlendi, Sarı Recep’in hastalanması üzerine Ankara Radyosu’na davet edildi, iki ay boyunca Sarı Recep’i aratmadı Yurttan Sesler Topluluğu’nda…
Mustafa Sarısözen ile böylece tanışmış oldu.
DTCF’de dönemin en ünlü akademisyenlerinden felsefe dersleri alıyordu; “Muzaffer Şerif, Behice Boran, Pertev Naili Boratav, İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu”…
Fikri zenginliğe bakar mısınız.
Bir yandan da Ankara Halkevi’nde halk müziği çalışmalarını sürdürdü…
Müzik ve felsefe hayatında iç içe geçmişti.
Hocası Muzaffer Şerif, bu eşine nadir rastlanır durumu görmüş olmalı ki, tez önerisinde bulundu…
“Milli Halk Melodilerinde Ritim İdraki”.
1945 yılında mezun oldu, Milli Eğitim Bakanlığı bursu ile üniversitede okumasına karşın, öğretmenlik ataması yapılmadı…
Dönemin iktidarı vaktin en kıymetli hocalarından mezun olan ve hocalarına vefa gösteren felsefeci müzisyene kuşku ile yaklaşmış olsa gerek.
Olsun varsın…
Muzaffer Sarısözen’in yönetimindeki Ankara Radyosu Yurttan Sesler Topluluğu’nda müzik çalışmasını sürdürdü.
Gaziantep Lisesi’ne felsefe öğretmeni olarak tayini çıktı, görev döneminin sonunda Hasan Ali Yücel’in de desteğiyle Kastamonu Göl Köy Enstitüsü’ne tayin oldu, köy enstitüsü istemesinin amacı halk müziği derlemeleri yapabilmekti…
Derlediği ve arşivlediği Kastamonu türkülerini o sayede dinliyoruz bugün.
Askerlik ve sonrasında İstanbul Radyosu’ndaki “Memleket Havaları Ses ve Saz Birliği” programının ardından yeniden Kastamonu’ya döndü, 1950’de Mukaddes Erdem ile hayatını birleştirdi, Korer ve Taner dünyaya geldi…
Göl Köy Enstitüsü’nde halk müziği topluluğu kurdu, Kastamonu Halkevi’nde konserler verdi, türkü derledi.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 1952 yılında ABD’ye gönderildi…
Florida Üniversitesi’nde bir yıl boyunca “eğitim teorileri, öğretmenin niteliği, müfredat” alanlarında çalıştı, büyük kuramcı John Dewey’i dinleme fırsatı buldu, üniversitelerde, radyolarda, kiliselerde halk müziği programları yaptı, halk kültürümüzü tanıttı.
ABD dönüşü önce Eskişehir Çifteler Köy Enstitüsü’ne, ardından 1958’de Kastamonu Kız Öğretmen Okulu’na ve sonrasında da Ankara Hasanoğlan İlköğretmen Okulu’na müdür olarak atandı, onur duyduğumuz Türk eğitim tarihi döneminin en köşe taşlarından biri oldu…
Bu döneme ait bir anıyı paylaşmanın tam zamanıdır, oğullarından Korer Özbenli anlattı, dinlerken duygulandım, yazarken de aynı selin içindeyim.
Avni Özbenli Eskişehir, Kastamonu ve Ankara’da görev yaptığı yıllarda oğlu Korer de davul çalmayı öğrenmiş ilkokul çağında bir çocuktur. Rutin ilkokul eğitimi yanı sıra öğrencilere müzik dersleri de verir Avni Özbenli. Baba saz çalarken oğul Korer ise davul ile ritim tutar, saatlerce sürer dersler, baba saz, oğul davul, öğrenciler hem halk oyunu oynar hem söyler, olmadı baştan…
Baba oğul o yıllarda Ankara Radyosu’nda Yurttan Sesler programında da birlikte çalarlar, canlı yayında kusursuzdurlar her defasında da.
Biyografisini burada kesiyorum Avni Özbenli’nin…
Deniz, sayfaya sığmıyor çünkü.
Şad olsun…
Baki hatırası.
MUSTAFA AFACAN
