Kış mevsimine girilmesiyle birlikte Koronavirüs Salgını’nda “2.dalga” adı verilen ciddi bir yayılma dönemine girildi. Sağlık Bakanlığında kurulan Bilim Kurulunun önerisiyle hükûmet 5 Aralık 2020tarihinden itibaren yeni tedbirleri devreye soktu. İlk ve orta dereceli okullardaki yüz yüze eğitime 2021 yılı başına kadar (22 Ocak) ara verildi. Uzaktan eğitime geçildi tekrar. Hafta sonları, genel sokağa çıkma yasağı uygulanmaya başlandı. 65 yaş üstü kişilerin toplu taşıma araçlarına binmeleri yasaklandı. Lokanta ve diğer yiyecek satışı yapılan yerlerde oturarak servis kaldırıldı. Kahvehaneler kapatıldı. Dolayısıyla yazılı ve görsel medyada gündem biraz değişti. Ekonomi ve sağlık haberleri ağırlığını artırdı. Dört Covid 19 aşısının onay almasıyla salgını önleme açısından dünyaya umut havası yayıldı. İngiltere’de ilk aşılama uygulaması görüldü. Türkiye’de Çin’den gelecek aşılarla ilgili uygulama planı yapıldı.
Zaman geçtikçe Covid 19’un insanlarda bıraktığı hasar ve diğer sağlık etkileri gözle görülür hâle geldi. Böylece, kullanılan sağlık terimlerine yenileri eklendi. Asıl önemlisi, Covid 19 inşaattan ev aletlerine, mobilyaya, yiyecek içeceklere, eğlence kültürüne kadar her alanı etkilemeyi sürdürdü.
1-20 Aralık 2020 tarihleri arasında yazılı ve görsel medyadan derlediğimiz, daha önceki yazılarımızda yer almayan terim, söz takımları şunlardır:
Adenovirüs bazlı korona aşısı (İngiltere), analizasyon, antienflamatuar, antilazer teknolojisi, augmented reality (artırılmış gerçeklik)
Baby shower, barkodlu bileklik (korona hastalarını takip için), bellek T hücreleri, biyofarma
Cloud kitchen (bulut mutfak kültürü, korona etkisiyle)
Çöp magnezyum
Dark kitchen (karanlık mutfak kültürü, korona etkisiyle), dijital faşizm
Ergonomik ev (korona etkisiyle), erektil disfonksiyon (iktidarsızlık, korona etkisiyle)
Fleet, french kiss, fotogrametrik
Gardırop detoksu (pandemide gardroptaki gereksiz giyecekleri ayıklama), garibanizm (Prof.Dr. Uğur Şahin’in aile fotoğrafı dolayısıyla), garibanist (garipleri savunan), genetik yatkınlık testi, ghost kitchen (hayalet mutfak kültürü, korona etkisiyle), gluatyon.
Heparis, hibrit etkinlik (pandemi döneminde), hibrit sinema filmi dağıtım modeli (yeni sezon filmleri için), hiperinsülinemi, hipertrigliseridemi, hiyalüronik asit
İnfertilite (kısırlık, korona etkisiyle), İnteraktif YGA Zirvesi, interferon molekülü
Katastrofik etki, konsadilasyon, kronik artrit (korona etkisiyle)
Quaranteam (korona kâbusu yaşama)
Lipozomal lockstalgia (salgın dolayısıyla kapatma sonucu duyulan eskiye özlem)
Magnezyum malat/magnezyum glisinat/ magnezyum sitrat/ magnezyum sülfat/ magnezyum taurat/ magnezyum oratat/ magnezyum oksit (bağışıklık desteği magnezyum çeşitleri), metabolik sendrom, metilasyon, meritokrasi, migrant smuggling (göçmen kaçakçılığı, pandemide artan, Türkiye’nin büyük sorunu), mutfağı kodifiye etmek (geleneksel yiyecekleri, yemekleri modernize etmek)
Overdraft (gün içi kredi), obstrüktif
Ölü virüs bazlı korona aşısı (Çin)
Pozitif kombinasyon (ekonomik tedbirlerin de alındığı korona kısıtlamaları), pozitif teknoloji, prevelans (dünyada hasta bireyler toplamı)
Retinopi
Setilpiridinyum klorür içeren gargara (koronavirüs hastaları için), shadow kitchen (gölge mutfak kültürü, korona etkisiyle), show business, Sibirya koronavirüsü, singulat korteks (beyinde virüsün en çok etkilediği bölge), statin, stoksik T hücreleri
Termo kutu (aşı taşımak için), toksik maskülenlik, travmatize etmek
Vektör bazlı korona aşısı (Rusya), vintage, virüs ekonomisi, virtual kitchen (sanal mutfak, korona etkisiyle)
Weeb konferans (korona döneminde)
YGA ekosistemi
Zoom online platformu
Kalıplaşmış sözlerden örnekler:
En iyi tedbir evimizdir.
Maskeni indirme!
Panik yok, tedbir var.
Koronavirüs konuşmayacağımız günlerin gelmesi dileğiyle…İyi yıllar!
NAİL TAN
