3 Aralık 2021 Cuma günü saat 10.30-13.00 arasında Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Yasemin Sermetcioğlu’nun Prof.Dr. Eyüp Akman danışmanlığında hazırladığı “Prof.Dr.Muhan Bali Hayatı ve Eserleri” konulu yüksek lisans tezinin savunması yapıldı. Türkiye’nin önemli halk edebiyatı öğretim üyelerinden Prof.Dr. Muhan Bali, Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde Eyüp Akman’ın öğretmenlerinden biriydi ve 3 Aralık 2008 tarihinde İstanbul’da akciğer kanseri hastalığı nedeniyle vefat etmişti. Prof.Akman, bir vefa örneği olarak, hocasının bütün çalışmalarını gün yüzüne çıkardığı gibi, tezin savunmasını 13. ölüm yıl dönümü tarihine rast getirmiş, savunma öncesi 30-45 dakikalık bir anma toplantısı düzenlemişti. Anma toplantısı ve tez savunmasına geçmeden önce Prof.Dr. Muhan Bali hakkında hemşehrilerimize çok kısa bilgi vermek istiyoruz.
1936 yılında Malatya Arapgir’de doğdu. İlk ve ortaokulu Arapgir’de, liseyi İstanbul Kabataş Lisesinde (M. Behçet Necatigil’in öğrencisi olarak) okudu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirince (1962), hocası Prof. Dr. Mehmet Kaplan’ın tavsiyesi üzerine Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesine asistan oldu. Ercişli Emrah ve Selvi Han Hikâyesi üzerine doktora çalışmasını tamamladı (1967). 1976’da doçent, 1983’te profesörlüğe terfi etti. Emekliye ayrıldığı 2003 yılına kadar hep Atatürk Üniversitesinde ders verdi. Emekli olunca İstanbul Kültür Üniversitesi ve KKTC Lefke Avrupa Üniversitesinde derslerini sürdürdü. Lefke Avrupa Üniversitesinde Rektör Yardımcılığı görevinde bulundu. Zengin halk edebiyatı derleme arşivini İstanbul Kültür Üniversitesine armağan etti.
Tez savunması öncesi yapılan anma toplantısında önce Yasemin Sermetcioğlu, Prof.Dr. Muhan Bali’nin hayatını kısaca anlattı. Fotoğraflar gösterdi. Sağlığında kaydedilmiş bir konuşmasından sesini dinletti. Sonra konuşmalara geçildi. AÜ Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Dilaver Düzgün (çevrimiçi), eşi Keriman Bali (çevrimiçi), kızı Av. Ece Bali (çevrimiçi), Nail Tan (çevrimiçi), Dr. Öğr. Üyesi M. Malik Bankır, Doç.Dr. Gülten Küçükbasmacı ve Prof.Dr. Eyüp Akman rahmetli halk edebiyatçı öğretim üyesiyle ilgili duygu ve düşüncelerini dile getirdiler.
Anma toplantısının ardından Yasemin Sermetcioğlu’nun “Prof. Dr. Muhan Bali Hayatı ve Eserleri” başlıklı tezinin savunmasına geçildi. Tezin savunma jürisi, oluşuyordu: Prof.Dr. Dilaver Düzgün (Başkan), Prof.Dr. Eyüp Akman, Doç.Dr. Gülten Küçükbasmacı. Tezin savunmasına jüri dışından misafir olarak Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Malik Bankır, Nail Tan, Av. Ece Bali ve Keriman Bali de katıldılar. Yasemin Sermetcioğlu tezinin sunumunu yaptıktan sonra jüri üyeleri tezle ilgili görüşlerini açıkladılar. Yapılan değerlendirme sonucunda oy birliğiyle tez kabul edildi.
Yasemin Sermetcioğlu, köşe yazımız için tezle ilgili şu özet bilgiyi verdi:
“Bu çalışmada halk bilimi alanında değerli kitap ve araştırmaları bulunan Muhan Bali’nin bibliyografyasını hazırlamaya çalıştım. Bu çalışmayı yapmamızdaki amaç, alanında önemli bir kültür birikimine sahip olan Muhan Bali’nin kıymetli eserlerinin tarihin tozlu sayfalarında unutulup kaybolmasını engellemektir.
Çalışmam sonucunda Muhan Bali’nin beş kitabına, yirmi bir adet makalesine, yirmi dört adet tam metni yayımlanmış bildirisine ve dört adet ansiklopedi maddesi olmak üzere 54 eserine ulaşılmıştır. Ayrıca 17 adet yayımlanmamış bildirisinin olduğu tespit edilmiştir. Eserler, tezde kronolojik sıraya göre ele alınmıştır. Tezin ekler kısmına Muhan Bali’nin yedi makale ve sekiz bildirisinin tıpkıbasımı konulmuştur.
Muhan Bali’nin kendi eserlerinin yanı sıra Atatürk Üniversitesinde danışmanlığını yapmış olduğu beş doktora, altı yüksek lisans ve 52 bitirme tezini araştırmama dâhil ettim. Bu çalışmalar halk bilimi alanında ele alınan ilk çalışmalar olması dolayısıyla ehemmiyet teşkil etmektedir.
Tezimde Muhan Bali’nin eserlerini kronolojik olarak sıraladım ve içerik bakımından kısa bilgiler vererek tahlilî bir bibliyografya oluşturdum. Muhan Bali ile ilgili yapılan sınırlı çalışmalara bir yenisini eklemenin mutluluğu ile çalışmamızın, bu alanda araştırma yapacak olan akademisyen ve araştırmacılara bir faydasının olmasını temenni ediyorum.”
Prof.Dr. Muhan Bali, anma toplantısında da belirttiğimiz gibi Türkiye’de üçüncü nesil halk edebiyatı doktorlarının öncüsüydü ve benim de dostlarımdan biriydi. I. Nesil: Ord.Prof.Dr. M. Fuad Köprülü. II.Nesil: Prof.Dr. Pertev N. Boratav, Prof.Dr. İlhan Başgöz, Prof.Dr. Şükrü Elçin, Dr. Mehmet Tuğrul. III. Nesil: Prof.Dr. Muhan Bali, Prof.Dr. Saim Sakaoğlu, Prof.Dr. Fikret Türkmen, Prof.Dr. Ensar Arslan, Prof.Dr. Umay Günay, Prof.Dr. Bilge Seyidoğlu, Prof.Dr. Dursun Yıldırım, Prof.Dr. Abdurrahman Güzel, Prof.Dr. Nevzat Gözaydın. Tezin hazırlanması sırasında Y. Sermetcioğlu’na elimizdeki fotoğraflarla yardımcı olmaya çalıştık.
Kastamonu Üniversitemizin çalışkan, verimli öğretim üyesi Prof.Dr. Eyüp Akman, hem ilinin hem de Türkiye’nin halk edebiyatı, halk bilimine önemli hizmetlerde bulunarak hem diğer öğretim üyelerine hem de öğrencilerine iyi bir örnek oluşturuyor. Prof.Dr. Muhan Bali’yi ölümünün 13. yılında saygıyla, rahmetle anıyor, tezini başarıyla savunan kızımız Yasemin Sermetcioğlu’nu kutluyor, akademik çalışmalarında başarılar diliyoruz…
NAİL TAN
