Kastamonu “pirinç diyarı” mı?

Çeltik ve pirincin halihazırda yüzde 34 ve yüzde 45 olan gümrük vergileri 30 Nisan 2021 tarihine kadar sırasıyla yüzde 5 ve yüzde 15’e düşürüldü,  ithalatın kapısı ardına kadar açıldı, pandeminin de etkisiyle artan pirinç fiyatının bu sayede aşağı çekilmesi hedefleniyor…
Bu kararın Kastamonulu üreticiye etkisi ne olur?

(Covid depremiyle birlikte temel gıda maddelerinin ihracatına yekun üretici ülkeler ilk etapta kısıtlama getirdi, paniğin ardından sular duruldu, Hindistan ve Vietnam misali “dev” pirinç üreticileri ihracat kısıdını kaldırdı, üretimdeki artış ile birlikte 2020-21 döneminde dünya pirince “doyacak” gibi görünüyor…
2019-20 döneminde ülkemizdeki çeltik/pirinç üretimi bir önceki döneme göre her ne kadar yüzde 6’nın üzerinde artmış olsa da, pandemi hazırlığı nedeniyle olsa gerek, 2 Nisan 2020’de 100 bin ton çeltik ithalatı için yüzde “0” gümrük vergisi kontenjanı 31 Haziran 2020’ye kadar uygulandı. )

Tosya’da 2020 yılında 342 üretici 2 bin 740 parselde, 9 bin 840 dekar alanda, tahmini 7 bin 239 ton çeltik üretti, aşağı yukarı 5 bin ton “pirinç” eder…
TÜİK ülkemizde kişi başı pirinç tüketimini yıllık 9.4 kg olarak veriyor, Tosya’da üretilen pirinç sadece 370 bin nüfuslu Kastamonu’da tüketilse, “döke saça” yetiyor.

(“İl Tüketim Atlası” olmadığı için Tosya pirincinin tüketim kanalında il içi oranı görmek mümkün değil…
Vietnam pirincinden azdır oranı belki de kim bilir?)

Zaten fazlasına da gücü yok Tosyalı üreticinin…
İlimizin pirinç üretimi “lokal”.

“Ulusal” piyasayı geçin…
“Bölgesel” bile değil.

Kastamonu’da Çankırı’dan çok daha “az” pirinç üretildiğini biliyor muyuz?…
Ağzım açık kaldı.

2019/20 sezonunda ülkemizde çeltik üretimi sıralamasında yer alan ilk “on” il arasında Kastamonu yok…
Toplam üretimin yüzde 96’sını oluşturan bu iller “Edirne, Samsun, Balıkesir, Çanakkale, Çorum, Tekirdağ, Sinop, Çankırı, Bursa, Kırklareli”.

Geriye kalan pirinç “diyarı” iller toplamda sadece yüzde 4 rekolte sahibiler…
Kastamonu’nun bu dilimdeki yeri nereye düşer bilinmez?

Bakanlık ekim dönemi öncesi “Bitkisel Üretimin Geliştirilmesi Programı” kapsamında Samsun’da üreticilere yüzde 75 hibeli çeltik tohumu dağıttı bu yıl…
Tosyalı üreticinin ruhu bile duymadı.

Diyeceğim o ki, gümrük vergisi yere inse ne, göğe çıksa ne Tosyalı pirinç üreticisi namına…
Yok “Kızlar Yolu Barajı” yapılacak da, yok “toplulaştırma” sırası gelecek de; Tosya’da çeltik ekimi hak ettiği rekolteye ulaşacak.

Tüm bu zaman sürecinde eldeki çeltik tarlaları konut, sanayi, ticaret alanına dönüştürülmez, köyde çiftçi nüfus kalırsa, “ithal” girdiler boyu aşmazsa…
Küresel ısınma ve toprağın sağlığı “cabası”.

Gümrük vergisi “devede kulak”…
Tosyalı üreticinin derdi “dağ”.

MUSTAFA AFACAN