Bu haftadaki lezzetimiz tek bir durak değil, birçok imalat yeri ve bu imalathanelere ait satış yerleri var. Yani lezzetimiz tek, duraklarımız fazla.
Siz hangi markayı istiyorsanız hangisinin lezzeti damak lezzetinize uygunsa çok bir fark olmasa da istediğiniz yerden alabilirsiniz.
İsterseniz, “saraylardan günümüze kadar gelen lezzet” diyebilirsiniz, isterseniz “ağızda dağılan lezzet”… Bir gerçek var ki birçok yöresel Kastamonu ürünleri gibi bu lezzet de hiçbir yerde yok.
Çekme helvamız, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 17.11.2017 tarihinden itibaren korunmak üzere 17.10.2018 tarihinde Kastamonu Ticaret ve Sanayi Odası tarafından coğrafi işaret alınarak tescil ettirilmiştir.
Kastamonu Çekme Helvası imalatında kullanılan miyane adı verilen helvaya tat ve koku özgünlüğünü kazandıran miyane veya meyane un ve yağın karışımı ile elde ediliyor.
Daha sonra toz şeker belli bir dereceye kadar bakır kazanlarda kaynatılıp limon tuzu da eklenerek ağda elde ediliyor. Bu ağda da çekilerek ve uzatılarak beyazlatılıp miyane ile ağda birlikteliği başlıyor. Bu birliktelik eskiden 6-8 kişinin birlikte çektiği şimdilerde özel tasarlanmış makinelerin yaptığı çekme işlemi ile karışım tel tel olana kadar uzadıkça katlanıp uzun süre çekme işlemi yapılıyor.
Belli işlemlerden daha geçirildikten sonra paketlenerek satışa hazır hale getiriliyor.Her yörenin kendine has helva çeşidi var. Kastamonu yöremizin çekme helvasının enfes lezzetinin ise Şeker Fabrikamızın toz şekerinin kullanılmasından geldiğini söylüyor çekme helva imalatı yapan ustalarımız.
Kastamonu Çekme Helvasının hikayesine gelirsek…
“Kastamonu’da bir Bey, bu Bey’in de çok güzel bir kızı varmış. Adaletle yönettiği Kastamonu halkı tarafından çok sevilen bu Bey, tek kızı olan Tuba Hatun’u çok severmiş. Zaman ilerlemiş, kız evlilik yaşına gelmiş, ancak Bey, talip olanların hiç birine kızını vermeye razı olmuyormuş.
Sonunda zamanın geçmeye başladığını görmüş ve en uygun talibi bulmak için kızını isteyecekleri imtihana tutmaya karar vermiş. “Nasıl bir imtihan” bulayım diye düşünürken kahyası, “Beyim, siz tatlıyı çok seversiniz, kızınıza talip olacaklar öyle bir tatlı yapsınlar ki kızınızın saç telinden ince olsun.” demiş. Bey bu fikri çok beğenmiş ve dört bir taraftaki kızının taliplilerine duyurmuş.
Hiç kimse kızının saç telleri gibi tatlı yapamamış. Bey’in kızına aşık olan Abdulsamed, Bey’e kendini beğendirebilmek için gece gündüz düşünmüş anası ile birlikte.
Abdulsamed, un, tereyağ ve şekeri, Bey ‘in kızının aşkıyla yoğurmuş da yoğurmuş anasının yardımı ile helva aşk ateşi ile tel tel olmuş, ağıza dokunur dokunmaz erir olmuş…
Bey, çekme helvayı çok beğenmiş. Kızının saçları kadar ince, ince olduğu kadar da lezzetli helvayı yapan gence kızını vermiş ve böylece Abdulsamet Usta sevdiğine kavuşmuş, bizler de böyle bir lezzete.”
Çekme helva ile Pişmaniye arasındaki farkı sorduğumda, katılan malzemelerin kaynama ve soğutma işlemlerinden tutun da malzeme miktarına kadar birçok fark olduğunu söylüyor Abdulsamed Usta’nın bayrağını dalgalandırmaya devam eden bizim şimdiki ustalar.
Kastamonu Çekme Helvası tam bir gıda sektörü olmuş durumda. Yurtiçinin yanı sıra, yurtdışına ihracatları var firmalarımızın. Bu noktada çekme helvayı yerel pazarın dışına çıkartmayı başaran isim olan, geçtiğimiz aylarda kaybettiğimiz merhum Hayri Bülbül’ü minnet ve ranmetle anmamız gerekiyor.
Eskiden bizim sade helva olarak aldığımız bu lezzetin artık birçok çeşidi de yapılmakta… Çikolatalı, tarçınlı, Antep fıstıklı, tereyağlı, kahveli, fındıklı, siyez buğdaylı, kakaolu gibi… Saymakla bitmediği gibi birçok değişen gramajda paketler satın almakta mümkün.
100 gram çekme helvada 487 kcal. 1 adet çekme helva ise 11-20 kcal arası olduğu yazıyor internette, bunu da bilgi olarak paylaşmak istedim.
- ••
“Kalite, doğru ürün ya da hizmeti, müşterinin eline doğru zamanda ve doğru fiyatla koymaktır.” (Charles A. Mills)
Yazı ve Fotoğraflar: Bülend Çadırcıoğlu
