Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında Kastamonu’nun emeği büyük, Cumhuriyet’in “zihniyet devrimi” adımında Kastamonu ev sahibi keza, yakın tarihte bu kadar önemli rol oynayan vilayet azdır…
Onur kaynağı ve geleceğe örnek bir tarihi süreç.
İnebolu misal…
Kayıkçılar askeri malzemeleri sahile bedelsiz taşıdı, Sakarya Savaşı günlerinde 17 bin 800 lira tutarındaki ücretlerini almadılar, savaş günlerinde düzenlenen miting ve fener alayları ile mücadele ruhunu diri tuttu.
Dadaylılar Hilal-i Ahmer’e 300 lira gönderdi, yaralı askerler için de ayrıca topladıkları 100 lirayı Kastamonu Sanayi Mektebi Hastanesi’ndeki gazilere dağıttılar…
Cide, Çatalzeytin, Ilgaz, Safranbolu telgrafhaneleri TBMM’yi tebrik telgraflarına boğdu.
Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Heyet-i Merkeziyesi Reisi Ziyaeddin, 4 Nisan 1921’de TBMM’ye İkinci İnönü Zaferi’ni tebrik telgrafı çekti…
“Kahraman ordumuzun şevk ve gayret ve fedakarlığı ile elde edilen zaferden haberdar olmakla bahtiyar olan müdafaa-i hukuk cemiyetleri temenni eyler ve muhterem mücahitlerimizi Kastamonu ahalisinin şükranlarını tebliği buyurmalarını istirham eyleriz efendim.”
Sakarya zaferi 21 Ağustos 1921 Pazartesi günü Kastamonu Nasrullah Camii önünde yapılan miting ile kutlandı, “Miting Heyeti Reisi Müftü Nuri, Belediye Reisi Tevfik, Müdafaa-i Hukuk Reisi Ziyaeddin” TBMM’ye tebrik telgrafı çekti…
“Bugün Kastamonu’nun kadın, erkek, çocuk, ihtiyar bütün ahalisi Nasrullah Camii şerifi meydanında toplanmış hazır bulunan on binlerce kişinin hislerine, heyecanlarına tercüman olan nutuklardan sonra şu kararlar alınmıştır. Kastamonu halkı kahraman ordumuzun vazifesini ifa ettiğine ve edeceğine Hakkın yardımıyla nihayet muzaffer olacağına emindir. Kastamonu ahalisi, ordumuz düşmana karşı son ve kat’i muzafferini elde edinceye kadar her türlü fedakârlıkları göstereceğine bir kere daha ahd ve yemin eder. Silah altına çağrılan evlatlarımız cephedeki kardeşleri yanında harb etmek üzere köylerinden kasabalarından koşa koşa gelmekte ve sevine sevine cepheye gitmektedirler. Kastamonu ahalisi kat’i zaferin herhalde temini için icabında kadınları ve çocukları ile birlikte bunları takiben düşmana karşı gitmeye amadedirler. Ordunun yiyeceğini, giyeceğini, silahını, cephanesini en son hadde temin için hepimiz günlük nafakamıza varıncaya kadar bütün varımızı fedaya hazırız. Kahraman askerlerimizin memleketlerinde bıraktıkları evlat ve iyallerinin her türlü istirahatlerinin teminine son derece gayret sarf olunduğunun gerekenlere tebliğini rica ederiz. Kastamonu ahalisi bütün memleketinde aynı his ve kanaatte bulunduğundan emin olarak Misak-ı Milli ile tayin olan hududumuz dahilinde tam ve bütün istiklâl hürriyetimizi temin eden bir sulh akdine kadar silahı elinden bırakmamaya bir kere daha ahd eder. Ve bu ahd ve yeminini bütün cihana ilanını hükümetten talep eder. Mukaddes camilerimizi ahıra çevirmek, genç kızlarımızın ırzını kirletmek, kadın, ihtiyar, çocuk demeden önüne gelen her din kardeşimizi kılıçtan geçirmek, saçı bitmemiş yavrucuklarımızı analarının karnını deşmek suretiyle parçalamak, köyleri yakmak, köylünün malını mülkünü gasp etmek gibi mezalim ve kötülüklerin her gün bin türlüsünü işleyen Yunanlıların bu hareketleri damarlarımızdaki her kan damlasını sönmez bir ateş parçası haline getirmekte, kalplerimizdeki intikam duygusunu göğüslerimizden taşıracak bir dereceye getirmektedir. Bu mezalimin medeniyet âlemine karşı sesimizin bütün kuvveti ile protesto eder ve bu protestomuzun neşr ve ilanını hükümetimizden rica eyleriz. Son ve kat’i kararımız: Zafer istiyoruz, bunun için her şeyi yapacağız.”
Altını çizelim son cümlenin…
“Son ve kat’i kararımız: Zafer istiyoruz, bunun için her şeyi yapacağız.”
Batı Anadolu’nun Yunan işgalinden kurtuluşu belediye önünde düzenlenen miting ile kutlandı, mevlit okutuldu, öğle namazından sonra binlerce halk, talebe, asker ve polis bir araya geldi, Vali Süleyman Necmi müjde telgraflarını okudu, veciz bir konuşma yaptı, müftü efendi liderliğinde halk dua etti, şenlik üç gün sürdü…
Kastamonu ilçeleri TBMM’yi telgraf yağmuruna tuttu.
Yaşadığımız coğrafya bu…
Bağımsızlık timsali ve iradesi.
(Yukarıda küçük bir kısmını aktardıklarımın kapsamlı hali TBMM’nin 100’üncü yılı için Prof. Dr. Haluk Selvi ve Doç. Dr. Bülent Cırık tarafından hazırlanan “Milli Mücadelede TBMM’ye Anadolu’dan Çekilen Telgraflar” kitabında mevcut, WEB ortamında arama motoruna yazdığınızda Kastamonu’dan çekilen tüm telgraflar ve cevapları karşınıza çıkıyor…
Okurken yanınızda mendil bulundurmanızı tavsiye ederim.)
MUSTAFA AFACAN
