Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün İnebolu’ya gelişinin 97. yıldönümü İnebolu’da coşkuyla kutlandı. 10. Heyamola Deniz Şenlikleri Kültür ve Sanat Festivali de başladı.
Kutlamalar çerçevesinde ilk olarak Atatürk anıtına çelenk sunuldu ve ardından İstiklal Marşı okundu. Atatürk’ün 25 Ağustos 1925’te İnebolu’ya giriş yaptığı Askerlik Şubesinden tarihi Türk Ocağı binasına kadar kortej yürüyüşü gerçekleştirildi. Evlerinin balkonlarını Türk bayraklarıyla süsleyen vatandaşlar, yürüyüşe katılanları konfeti atarak alkışladı. Daha sonra kutlama programı, Atatürk’ün 27 Ağustos 1925 tarihinde tarihi Şapka Nutkunu söylediği tarihi İnebolu Türk Ocağı binası önünde yapıldı.
“İstiklal Yolu yürüyüşüne herkesi davet ediyorum”
Kastamonu’da vali olarak görev yapmaktan gurur duyduğunu söyleyen Vali Avni Çakır, “Bu güzelim coğrafyada 19 ilçeyi bünyemizde barındırıyoruz. En özel ilçelerinde başında da şüphesiz İnebolu geliyor. Çünkü mazisindeki kuruluşu Kastamonu gibi çok eskiye dayanıyor. Mesela İnebolu’nun Ticaret Odası 1883 yılında kuruldu. İnebolu Ticaret Odası, Kastamonu’dan daha eski kuruluşu. Türk Ocağı binamızı, Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansımızın desteğiyle Valiliğimiz koordinesinde çok güzel bir kent tarihi müzesi haline getirdik. Mutlaka gezilip görülmesi gereken bir yer. İnebolu, öylesine kadim insanları bünyesinde barındırıyor ki hem de Kurtuluş Savaşında kahramanlık denilince ilk akla gelen şehirlerin başında geliyor. Bu zaten Cumhuriyetimiz kurulduktan sonra Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından da görülmüş, kabul edilmiş ve ödüllendirilmiştir. Beyaz şeritli İstiklal Madalyası verilen Türkiye’de tek ilçedir. Yani sözde değil özde bir kahraman şehirdir İnebolu. 9-12 Haziran tarihleri arasında İnebolu’dan Kastamonu’ya kadar İstiklal Yolu yürüyüşü gerçekleştiriyoruz. Buradan da çağrıda bulunuyorum. Dünyanın en muhteşem tabiatı içerisinde atamızın, ceddimizin yürüdüğü yollarda 3 gece 4 gün süren yaklaşık 95 kilometrelik güzergahı yürüyoruz. 86 yaşında da yürüyenimiz vardı, 8 yaşında da. Herkes çok rahat yürüyebilecek bir güzergah. buradan herkesi bu yürüyüşe de davet etmiş oluyoruz” dedi.
“Atatürk, İnebolu’ya kadar
gösterilen kahramanlıklara
teşekkür etmek için geliyor”
Kastamonu’nun kahramanlığını anlatan bir tanıtım filminin yayınlandığını hatırlatan Vali Çakır, şöyle konuştu: “Bu filmde İnebolu’da bir caminin imamı, minareye çıkıp ve diyor ki: “Ey ahali, Allah’ını seven limana koşsun” Bu çağrıyı duyan genci yaşlısı, yüzlerce binlerce İnebolulu, mutfaktaki yemeğini bırakıyor. İşçisi elindeki işi, fırıncısı pişirdiği ekmeği, herkes elindeki işi bırakıp kadını yaşlısı limana koşuyor. Limana geldiklerinde de İstanbul’dan, Rusya’dan ve farklı yerlerden gelen silah ve cephane Karadeniz olduğu için burası, kıyıya kadar yanaşamıyor ve açıkta bekliyorlar. Bu cephane ve silah, kıyıya alınıp en kısa sürede İç Anadolu’ya ulaştırılması lazım. Başta Yunan devriyeleri de bu gemileri hedefine almış, kontrolünü yapmak için hazırlık yapmış, gerekli müdahaleyi de yapmak için zaten hemen seferi başlatmış. Derhal 1 gün gibi kısa sürede bu cephanenin boşaltılması gerekiyor. Sonuçta kadını ve erkeğiyle kahraman mandıracılarıyla, İneboluluların hepsi zıpkın gibi atılıyor ve bütün silah ve cephaneleri değişik isimlere, şehir adeta bombardımana tutuluyor. Silah ve cephaneler özellikle iç kesimlere ulaştırılmak için saklanıyor. Ertesi günde iç kesimlere doğru özellikle Küre, Seydiler, Kastamonu’dan da cephe hattına doğru yola çıkartılıyor. Burada müthiş kahramanlıklar var. Kastamonu denilince Halime Çavuşlar, Şerife Bacılar, Hamamcı Kadı Salih Reisler aklımıza gelen isimler. Bunların hepsi kahramanlık timsali. Kastamonu’da merkezde Şehit Şerife Bacı’nın heykeli bulunuyor. Şerife Bacı’nın heykelinde de görüldüğü üzere üzerindeki hırkası, atkısı, kazağı her ne ise çocuğunun üzerinden alıp silah ve cephane zarar görmesin diye bebeğiyle silah ve cephaneyi eşdeğer tutan, aynı gören hatta cephaneyi öncelikli gören bir yaklaşımla bu silah ve cephaneyi şehit olduğu yere kadar götürüyor. Tabii ki yaşanılan bu süreci Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “Gözüm Sakarya’da, Kulağım İnebolu’da” sözünde de görebiliriz. Dolayısıyla buradaki cephaneye ihtiyaç var. Cephane yetişmezse belki de Kurtuluş Mücadelesi kazanılamayacak. Sonuç olarak bu kahramanlar sayesinde atalarınızın, dedelerinizin, ninelerinizin sayesinde ne kadar gurur duysanız azdır. Böylelikle Kurtuluş Savaşı başarıyla sonuçlandı. Akabinde de Cumhuriyet ilan edildi. 1925 yılında Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Cumhurbaşkanı olarak yurt gezilerine çıkıyor. Atatürk’ün 8 gece 9 gün süren Kastamonu seyahati gerçekleşiyor ve Gazi Atatürk’ün yapmış olduğu en uzun seyahatlerinden bir tanesi oluyor. İstanbul ve Ankara’yı saymazsak Anadolu’ya yapmış olduğu en uzun seyahattir. Çünkü burası Kastamonu’dur, çünkü buraya kadar teşekkür için geliyor ve 3 gün kalıyor. Çünkü bu insanlara devlet olarak, millet olarak, ülke olarak ne kadar teşekkür etsek azdırın da bir göstergesidir aslında. Bir taraftan Gazi Atatürk modern Türkiye Cumhuriyetini ilan ederken, bir taraftan da devrimler yapmıştır. Şapka İnkılabını da ilk defa İnebolu’da açıklamıştır. Feshin kullanımından itibaren o günden bugüne kadar Şapka İnkılabı kutlanmaktadır. Kastamonu insanı her zaman için şehitler diyarı olmuştur, cumhuriyetin, demokrasinin, ülkemizin kadim bekçisi olmuş, hemen 30 kilometre yukarıda Küre ile İnebolu arasında Ersizlerdere diye bir köyümüz var. Ne demek, burada er yok demek, yani erkek yok demek. Hepsi Kurtuluş Savaşında cepheye gitmiş ve hiçbiri dönmemiştir. Bu yüzden bu köyümüz ersiz kalmıştır. Kastamonu’da böyle onlarca, yüzlerce köyümüz var. İnebolu zaten bunların başında geliyor. Bu hattaki tüm köyler buna benzer şekilde. Burası öz ve öz Türk yurdudur, her zaman için Selçuk döneminde olsun, Osmanlı döneminde olsun, her zaman cepheye çok fazla asker göndermiştir, devletinin yanında olmuştur. Onun için o dönemdeki kahraman insanlara bir kez daha teşekkürlerimi ve minnetimi ifade ediyorum. Bizlere düşende sahip olmuş olduğumuz bu gurur ve bu değerleri bize nasıl devrildiyse bizden sonraki genç kuşaklara devrederek birliğimizi ve beraberliğimizi güçlü tutmak. Çünkü bunlar birer mayadır. Bizi birbirimize kenetleyen, bütünleştiren değerlerdir. Buna ne kadar sahip çıkarsak birliğimiz ve beraberliğimiz o kadar güçlü olur. Bu anlamda zaten İnebolu insanı da her zaman en önde koşmuştur. Deniz Şenliklerini de bu programla birleştirmişler. İnşallah 3 gün boyunca burada misafirlerimiz keyifli vakit geçirirler ve Gazi Atatürk’ün İnebolu’ya yapmış olduğu ziyaretleri de bir şekilde kutlamış olacaksınız” diye konuştu.
“Büyük kahramanlık gösteren İnebolu, beyaz şeritli İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir”
Büyük kahramanlık örneği gösteren İnebolu’nun beyaz şeritli İstiklal Madalyası ile ödüllendirildiğini belirten İnebolu Kaymakamı Ahmet Vezir Baycar ise, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün İnebolu ilçesine ziyaretinin 97. yıldönümünü büyük bir heyecan ve mutlulukla kutlamaktayız. Türk milletinin modernleşme tarihinde önemli bir dönüm noktası olan şapka inkılabının ilk nutkunun Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından ilçemizde hemen önünde bulunduğumuz bu tarihi Türk Ocağı binasında gerçekleşmesinin haklı gururunu yaşamaktayız. İnebolu ilçesi ve İnebolu halkı, milletimizin Kurtuluş Savaşı ve İstiklal Mücadelesinde oldukça önemli bir rol üstlenmiştir. İnebolu halkı İstiklal Mücadelesinde elinden gelen desteği tüm gücüyle vermiş hiçbir karşılık beklemeden cepheye yıllarca cephane ve mühimmat taşımıştır. Denizden kayıklar ile karadan kağnılarla bazen de sırt üstünde yılmadan milli ordumuza can suyu niteliğinde mühimmat yetiştirilmiştir. Milli mücadelenin belki de kaderini değiştirecek bu muazzam destek Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün de takdirini almış ve İnebolu halkı, Gazi meclisinde kararıyla beyaz şeritli İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Böylece İnebolu, İstiklal madalyalı tek ilçe hüviyetine kavuşmuştur. Ayrıca Mustafa Kemal Atatürk, ilçemizi ziyaret ederek İnebolu halkına teşekkürlerini bizzat sunmuşlardır. Bu tarihi ziyaret şapka inkılabının ilk nutkunun burada zikredilmesi gibi oldukça kıymetli bir nitelik taşımaktadır. İnebolu zikrettiğim tarihi misyon ve öneminin yanında doğal güzellikleri, mimarisi, eşsiz kültürü ve coğrafyası, lezzetli mutfağı ve en önemlisi dost canlısı vatanperver halkı ile ülkemizin cennet köşelerinden bir tanesidir. Kendine has mimarisiyle aşı boyalı evleri, eşsiz güzellikte konak ve köşkleri, 400’ü aşkın tescilli tarihi binası, tertemiz deniz ve koyları ile yeşil ve mavinin buluştuğu görülmeye değer turizm destinasyonlarındandır. Ayrıca İnebolu, stratejik limanı ve ticari potansiyeli sayesinde tarih boyunca canlı bir ticarete sahip olup ülke ve bölge ekonomisine katkıda bulunmuştur. Böyle kadim bir ilçede görev yapmaktan duyduğum mutluluğu paylaşmak isterim. İnebolu’nun kalkınması, ilerlemesi, kamu hizmetlerinin en etkin ve verimli bir şekilde sunulması noktasında bütün kurum kuruluşlarımızla var gücümüzle çalışmaktayız. İlçenin eğitim, spor, sanat ve kültür faaliyetlerini önemsiyor, şehrimizin canlılığını korumak ve devam ettirmek için gayret saf ediyoruz. Bu çerçevede şu anda düzenlediğimiz festival ve benzeri kültür ve sanat etkinliklerini önemsiyoruz” diye konuştu.
“Bu topraklar bize şehit ve gazilerin emanetidir”
Üzerlerinde yaşadıkları toprağın şehit ve gazilerin emaneti olduğunu ifade eden İnebolu Belediye Başkanı Mustafa Hüner Özay da, “Üzerinde özgürce nefes aldığımız, yaşadığımız, hayatımızı sürdürdüğümüz bu topraklar bize şehit ve gazilerin emanetidir. Kastamonu, işgale uğramamasına rağmen en çok şehit veren illerden bir tanesidir. Ülkemiz dün olduğu gibi bugünde şehit ve gazilerimizin fedakarlıkları sayesinde dimdik hayattadır. 25 Ağustos 1925 tarihinde İnebolu’ya gelen Atatürk, İnebolu halkı tarafından yoğun sevgi ve gösterilerle karşılanmıştır. Atatürk, 26 Ağustos 1925 tarihinde Mareşal formasıyla Belediye binasına gelerek kahraman İnebolu kayıkçılarını ve çeşitli heyetleri kabul etmiş ve Kurtuluş Savaşında göstermiş oldukları emeklerinden ötürü övgüyle söz etmiştir. 27 Ağustos günü sivil elbisesiyle elinde şapkasıyla Türk Ocağı binasında ‘bu serpuşun ismine şapka denir’ diyerek Şapka ve Kıyafet İnkılabını açıklamıştır” şeklinde konuştu.
Konuşmaların ardından İnebolu Belediyesi Heyamola ekibi, Atatürk’ün İnebolu’ya geldiğinde oynadıkları oyunu oynadılar. Bandırma Keskin Ayaklar Uluslararası Halk Dansları Topluluğu etkinlikte gösteri yaptı.
Muhammed Kömeçoğlu-Cemal İlyasoğlu (İHA)
