Sosyal Güvenlik sistemimizde orta düzey veya orta düzeyin altında geliri olan insanlar için verilen emeklilik maaşı yönüyle bakıldığında; 4/1-c (eski Emekli Sandığı) olarak adlandırılan emekliliğin birinci sırada, 4/1-a (eski SSK) olarak adlandırılan emekliliğin ikinci sırada, 4/1-b (eski Bağ-Kur) olarak adlandırılan emekliliğin ise üçüncü sırada tercih edilecek durumda olduğu görülmektedir. Bundan dolayı, kamu kurum ve kuruluşlarında kamu personeli statüsünde çalışması bulunmayan insanlarımızın 4/1-c (eski Emekli Sandığı) dışında, olabilme imkanına bağlı olarak ilk etapta 4/1-a (eski SSK), bu mümkün olmadığında 4/1-b (eski Bağ-Kur) kapsamında emekliliği değerlendirmekte ve bunu hayata geçirmek istemektedirler.
Hizmet akdine bağlı çalışmalarından ötürü sigortalılıkları sürerken çalıştıkları işyerine veya başka bir şirkete ortak, anonim şirkete ise kurucu ortak veya yönetim kurulu üyesi ortak olanların sigortalılıklarının 4/1-a (eski SSK’lı) kapsamında mı, yoksa 4/1-b (eski Bağ-Kur’lu) kapsamında mı olanı geçerli olacaktır.
Resmi Gazetenin 28 Eylül 2008 tarihli nüshasında yayımlanan ve 17 Aralık 2011 tarihine kadar yürürlükte kalan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tebliği ile, kendileri veya ortak oldukları işyerleri tarafından 01 Ekim 2008 tarihinden önce eski SSK’lı olarak işe giriş bildirgesi verilip, aynı kapsamda primi ödenenlerin 01 Ekim 2008 tarihinden sonra da sigortalılıklarında herhangi bir kesinti olmaması koşuluyla, aynı kapsamda devam edebilecekleri, kesinti olması durumunda ise 4/1-a (eski SSK’lı) olma kapsamının sona ereceği düzenlemiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumunun 2013 yılında konu hakkında çıkardığı Genelgede de; konu yukarıda sözü edilen tebliğ hükümlerine uygun olarak düzenlenmek suretiyle, 01 Ekim 2008 tarihinden önce Bağ-Kur Kanunu kapsamında sigortalı oldukları halde, 4/1-a (eski SSK’lı) kapsamında prim ödemesi olanların sigortalılıklarının kesintiye uğrayıncaya kadar devam ettirileceği, sigortalılıklarında kesinti olması halinde ise 4/1-b (eski Bağ-Kur) kapsamında sigortalığın başlatılacağı ve devam ettirileceği kabul edilmiştir.
Daha önce herhangi bir sigortalılığı olmaksızın 01 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalılığı başlayan ve hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların her halükarda 4/1-b (eski Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olacakları anlaşılmaktadır.
Konu hakkında yasal bir değişiklik olmamış iken, SGK 2019 yılında çıkardığı bir genelgeyle yukarıda açıklanan hususta değişiklik yapmıştır. Bu değişiklikle,
1-) Şirket ortağı olup Kurumca 4/1-b (eski Bağ-Kur) kapsamında sigortalılık tescili yapılanların, ortağı olduğu şirketten daha sonra 4/1-a (eski SSK’lı) kapsamında bildirilmesi halinde önce başlayan sigortalılık sona ermediği sürece diğer sigortalılık devreye girmeyeceğinden, 4/1-a (eski SSK’lı) kapsamındaki sigortalılığın iptal edileceği ve 4/1-b (eski Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılığın geçerli sayılacağı,
2-) 01 Ekim 2008 tarihinden önce 4/1-a (eski SSK’lı) kapsamında hizmet akdiyle çalışırken, çalıştıkları işyerine veya başka bir şirkete ortak, anonim şirkette ise kurucu ortak veya yönetim kurulu üyesi olanların, 4/1-a (eski SSK’lı) kapsamındaki sigortalılıklarının kesintiye uğrayıncaya kadar 4/1-b (eski Bağ-Kur) kapsamına alınmaması gerektiği, ancak sigortalılık tescili 01 Ekim 2008 tarihinden önce Bağ-Kur kapsamında yapılması gerektiği halde SSK kapsamında yapıldığı 01 Ekim 2008 tarihinden sonra tespit edilenlerin, 4/1-a (eski SSK’lı) kapsamında yapılan tescil kaydının beyan kabul edilerek, 4/1-b (eski Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olması gereken tarih itibariyle 4/1-b (eski Bağ-Kur) kapsamında sigortalılığının başlatılacağı ve 4/1-a (eski SSK’lı) kapsamında bulunan hizmetlerinin 4/1-b (eski Bağ-Kur) kapsamında hizmet olarak değerlendirileceği,
Bildirilmektedir. Genelgede açıklanan bunlar ve diğer nedenlerle, sigortalılıkları sürerken çalıştıkları işyerine veya başka bir şirkete ortak, anonim şirkete ise kurucu ortak veya yönetim kurulu üyesi ortak olanlar için 4/1-a (eski SSK’lı) kapsamında sigortalı olmalarının oldukça güç hale gelmiş olduğu, bu durumda olanlar için aynı genelgeyle 4/1-b (eski Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olunmasının esas alındığı ve ön planda tutulduğu bize göre bir vakıadır.
Sonuç olarak, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Sigortalılık hallerinin birleşmesi” başlıklımaddesinde en son olarak 13.02.2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunla değişiklik yapılmıştır. 6111 sayılı Kanun sonrasında bu maddede herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Dolayısıyla, hem mağduriyetlerin önlenmesi, hem de Kurumun dava masrafları ve vekalet ücretleriyle karşı karşıya kalmaması açısından, 6111 sayılı Kanun hükmünden sonra Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çıkartılan ve 23.04.2019 tarihine kadar uygulanan 2013 yılında çıkmış olan Genelgenin (2013/11); 4/1-a (eski SSK’lı) ve 4/1-b (eski Bağ-Kur) kapsamında çakışan sigortalılık yönüyle öncelikle 4/1-a (eski SSK’lı) kapsamındaki sigortalılığın esas alınması gerektiği uygulamasına geri dönülmesi ve bu konuda 2019 yılında çıkan Genelge (2019/9) hükümlerinin dikkate alınmaması gerektiği yazar görüşü olarak değerlendirilmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumunun bu konuda 2013 yılında uygulamaya koyduğu Genelgesi hükümlerine bir an önce dönmesi dilek ve beklentimizle….
İş, Sosyal Güvenlik ve İşkur konularındaki sorularınız beklenmektedir.
[email protected] 0(532)406 87 79
Raşit ULUBEY
İş, Sosyal Güvenlik,
İşkur Uzmanı ve Danışmanı
