CHP Ekonomi Politikaları İl Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Özlem Eylem Kurt, asgari ücret ve çalışanlarla ilgili görüşlerini dile getirdiği yazılı bir açıklamada bulunurken, “Bir kez daha vurguluyoruz; bir işçi ve ailesinin asgari geçimini sağlayacak net asgari ücretin 1 Ocak 2021 tarihinden geçerli olmak üzere aylık 3.100 TL olmalıdır” dedi.
Kurt’un açıklaması şöyle:
Türkiye’yi uçuracağı söylenerek uygulamaya konulan, tek bir kişinin karar verici olduğu Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, çalışanlar için bir çöküş sistemi olmuştur. Bu sistemin yarattığı ekonomik tahribat nedeniyle çalışanlar yoksullaşmış, ücretlilerin satın alma gücü düşmüştür.
Sosyal Güvenlik Kurumu 2019 yılı İstatistik Yıllığı verilerine göre Türkiye’de asgari ücretle çalışan işçi sayısı 7 milyon 423 bin 402 kişidir ve sigortalı işçilerin yüzde 51.86’sını oluşturmaktadır. Bu rakamlara kayıt dışı ekonomide çalışan işçiler dâhil değildir. Kayıt dışı istihdam oranı TÜİK Eylül 2020 verilerine göre yüzde 32.2’dür. Bu nedenle asgari ücretle çalışan işçi sayısının 10 milyona yakın olduğunu söylemek de mümkündür.
Mevcut asgari ücret ne yazık ki, bir geçim ücreti olmaktan çıkmıştır. 2 bin 943 TL brüt asgari ücretten 1 işçinin eline net 2 bin324TL geçmektedir ve asgari ücret 4 kişilik bir ailenin sadece asgari gıda ihtiyacını bile karşılamaktan uzaklaşmıştır. Türk-İş Konfederasyonunun verilerine göre açlık sınırı 2020 Kasım ayı itibariyle 2 bin 516TL iken yoksulluk sınırı 8 bin 197TL’dir. Bu çerçevede bu ücretin en azından geçimlik ücret seviyesine çıkarılması gerekmektedir.
Bu yönde yapılacak bir düzenlemenin önündeki en büyük engel ise 703 sayılı KHK ile 4857 sayılı Kanun kapsamından çıkarılan Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun oluşumu ve yapısıdır. Asgari Ücret Tespit Komisyonu 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Cumhurbaşkanlığı teşkilatı bünyesine alınmış ve Cumhurbaşkanlığına bağlanmıştır. Böylece Komisyonun yapısını Cumhurbaşkanı tek başına belirleyebilecek hale getirilmiştir. Bu düzenleme Anayasanın 104. Maddesine aykırı olmasına rağmen gerçekleştirilmiştir.
Bu çerçevede yaklaşık 10 milyon çalışanı ilgilendiren asgari ücretin belirlenmesi süreci ne yazık ki ülkemizde uluslararası sözleşmelere ve Anayasa’da tanımlanan çalışma hakkına aykırı, hakkaniyet ve adaletten uzak devam etmektedir.
Dünyada asgari ücret uygulanan ülkelerde asgari ücretliler birçok mekanizma ile ayrıca korunmaktadırlar. Türkiye’de ise asgari ücretlilerin korunduğu herhangi bir sistem bulunmamaktadır. Asgari ücret üzerindeki vergi yükü net geliri azaltmakta ve dolaylı olarak da işverenlerin maliyetlerinin artmasına neden olmaktadır. Öncelikle çalışanların aileleriyle birlikte geçim şartlarının dikkate alındığı bir sistemin kanunla kurulma gereksinimi bulunmaktadır. 4857 sayılı İş Kanununun 39’uncu maddesi çerçevesinde bir yönetmelikle bir pazarlık usulü şeklinde tanımlanmış olan asgari ücret sistemi yerine bilimsel ölçütlerle belirlenecek ve çalışanların geçim şartlarının dikkate alındığı ayrı bir kanuni düzenleme mutlaka yapılmalıdır.
Yine asgari ücrete ilişkin bir diğer sorun ise asgari ücretin vergilendirilmesi sorunudur. Anayasası’nın Vergi Ödevi başlıklı 73’üncü maddesi ile mükellefin korunması ve ağır vergi yükü altında ezilmemesi için temel prensipler belirlenmiş ve verginin ödeme gücüne göre alınması gerektiğini açıkça vurgulamıştır. Asgari ücret üzerindeki yükler ücretin yüzde 21’ni oluşturmaktadır ve bir taraftan asgari ücretin net değerini azaltırken, diğer taraftan kayıt dışı istihdam gibi bir takım ekonomik sorunlara yol açmaktadır.
Cumhuriyet Halk Partisi; asgari ücretin, işçiler ve aileleri için “Geçim Ücretine” dönüştürülmesine yönelik 27 maddelik kanun teklifi hazırlamış, “Asgari Ücret Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi”, TBMM Başkanlığı’na sunmuştur.
- Cumhuriyet Halk Partisi;Asgari ücretin sadece işçi için değil işçi ve ailesinin geçimini sağlayacak bir ücret olarak tanımlanmasını önermektedir.
- Cumhuriyet Halk Partisi; 2021 Ocak ayından geçerli olacak asgari ücretin net olarak aylık 3,100 TL olmasını önermektedir.
- Cumhuriyet Halk Partisi; Asgari ücretin yıllık olarak arttırılmasını önermektedir.
- Cumhuriyet Halk Partisi; Asgari ücret artışlarının pazarlıkla değil, TÜİK tarafından işçi ve ailesi için hazırlanan ‘Ücretliler Geçim Endeksi’ ve ‘Asgari geçim ücreti miktarı’ çerçevesinde belirlenerek milli gelir artışlarının da dikkate alınmasını önermektedir.
- Cumhuriyet Halk Partisi; Asgari ücret tespit komisyonunun daha demokratik hale getirilmesini önermektedir.
- Cumhuriyet Halk Partisi; Asgari ücretin yıllık miktarı kadar olan tutarın ücretli çalışanların ödediği gelir vergisinden muaf tutulmasını önermektedir.
- Cumhuriyet Halk Partisi; Ücretliler için gelir vergisi matrah dilimlerinin yeniden belirlenmesini önermektedir.
Gıdadan giyime, enerjiden ulaşıma, sağlıktan eğitime her alanda hizmetlerin iki katı zamlandığı, ülkemizde Saray iktidarının bilerek ve isteyerek yarattığı ekonomik krizin bedelinin çalışanlarımıza ödettirilmesini asla kabul etmiyoruz.
Bir kez daha vurguluyoruz; bir işçi ve ailesinin asgari geçimini sağlayacak net asgari ücretin 1 Ocak 2021 tarihinden geçerli olmak üzere aylık 3.100 TL olmalıdır. Bu ücret, TÜİK tarafından hazırlanarak yayımlanacak Ücretliler Geçinme Endeksindeki artış oranları ile milli gelirdeki artış oranları doğrultusunda arttırılmalıdır. Çalışanın insan onuruna yaraşır bir yaşam sürdürebilmesini sağlayacak düzeyde ücret alması ilkesinden hareketle asgari ücret üzerindeki vergi yükü kaldırılmalıdır. Kamuoyuna saygıyla duyururuz.”
