Asgari Geçim İndirimi (AGİ), Gelir Vergisi, dolaylı olarak Damga Vergisi ile ilgili hükümleri içeren ve başlangıçta yalnızca asgari ücretliyi kapsayıp, konunun TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmesi sırasında genişletilmesi söz konusu olan Kanun, 25 Aralık 2021 Cumartesi günü Resmi Gazete’de yayımlanarak 1 Ocak 2022 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir.
Bu cümleden olmak üzere 2007 yılından bu yana uygulanan ve bekar, evli, çocuk sayısı ve eşin çalışıp çalışmadığına göre belirlenerek uygulanan Asgari Geçim İndirimi (AGİ) ve bekar ve eşi çalışan çocuksuz evlinin vergi dilimi artışından ortaya çıkan ücretindeki azalmaya karşılayan ilave AGİ yürürlükten kalkmıştır. 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren ücret/maaş gelirlerine Agi ve ilave AGİ uygulanmayacaktır.
AGİ’ler yürürlükten kalkarken, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren geçerli olacak 5.004,00 TL’lik brüt asgari ücretin % 14 sigorta primi işçi hissesi ve % 1 işsizlik sigortası primi işçi hissesinin düşülmesinden sonra kalan gelir vergisi matrahının gelir vergisinden istisna edilmesi söz konusu olmuştur.
Bu çerçevede, brüt 5.004,00 TL’lik asgari ücretin gelir vergisi matrahı olan 4.253,40 TL’na göre 4.253,40 x %15 = 638,01 TL’lik bir gelir vergisi alınmasından vazgeçilmiş bulunmaktadır.
Bu gelir vergisi istisnası,kamu kurum ve kuruluşlarında ve özel sektörde çalışan memur, işçi, sözleşmeli personel dahil tüm çalışanları kapsamaktadır.
Aylık ücreti asgari ücretin üzerinde (örneğin brüt 6.000,00 TL) olan veya asgari ücretli olmakla birlikte fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil çalışması, hafta tatili çalışması gibi çalışmalar ve bunlara ait ücretlerle ücret geliri 5.004,00 TL’nin üzerine (örneğin 6.000,00TL’na) çıkan çalışanın gelir vergisi nasıl hesap edilecektir.
Öncelikle sigorta primi işçi ve işsizlik sigortası primi işçi hisselerini bulmamız gerekmektedir.
6.000,00 x % 14 = 840,00 TL. sigorta primi işçi hissesi
6.000,00 x % 1 = 60,00 TL işsizlik sigortası primi işçi hissesi
840,00 + 60,00 = 900,00 TL işçi primleri toplamı
6.000,00 – 900,00 = 5.100,00 TL gelir vergisi matrahı
Bundan sonrasında gelir vergisinin hesaplanmasında 2 yöntem mevcuttur.
Birinci yöntem 5.100,00 – 4.253,40 = 846,60 TL
846,60 x %15 = 126,99 TL gelir vergisi
İkinci yöntem 5.100,00 x %15 = 765,00TL
765,00 – 638,01 (asgari ücrete düşen gelir vergisi) = 126,99 TL kesilmesi gereken gelir vergisidir.
Birden fazla işverenden ücret alan çalışanlar için gelir vergisi istisnası yalnızca en yüksek olan ücrete uygulanacak bulunmaktadır.
Örneğimizde 6.000,00 TL ücret geliri olan çalışanın ikinci aydaki kümülatif gelir vergisi matrahı 5.100,00 + 5.100,00 = 10.200,00 TL, üçüncü ayda 5.100,00 + 5.100,00 + 5.100,00 = 15.300,00 TL olarak hesaplanmaktadır.
Ücret geliri ve vergi dilimi değişene kadar ikinci ve izleyen aylarda çalışandan 5.100 X % 15 = 765,00 – 638,01 = 126,99 TL gelir vergisi kesintisi yapılacaktır.
Aynı Kanunla ücret gelirinin brüt asgari ücrete tekabül eden kısmının 01.01.2022 tarihinden itibaren damga vergisinden istisna kılınmıştır.
Bu istisna kılınmayla 5.004,00 TL’lik asgari ücretten damga vergisi kesintisi yapılmayacaktır. Yukarıdaki örneğimize konu 6.000,00 TL’lik ücret geliri olan çalışandan ise brüt asgari ücreti aşan kısmı damga vergisi kesintisine tabi olmaktadır.
Buna göre, 6.000,00 – 5.004,00 = 996,00 x %0 7.59 = 7,56 TL damga vergisi kesintisi söz konusudur. Damga vergisinde vergi dilimi söz konusu olmadığından 6.000,00 TL’lik ücret geliri için aynı miktardaki damga vergisinin kesilmesine devam edilecektir.
2021 yılı Ülkemiz ve dolayısıyla hepimiz için iyi bir yıl olmadı. 2022 yılının 2021 yılından çok daha güzel bir yıl olması dileğiyle tüm okurların yeni yılı kutlu ve mutlu olsun.
[email protected] 0(532)406 87 79
Raşit ULUBEY
İş, Sosyal Güvenlik,
İşkur Uzmanı ve Danışmanı
