Yaklaşık iki yıldır, onu tanıyan Araçlıların, dostlarının kulağı her an İzmir’deydi. Kanser tedavisi görüyordu. Başka kronik hastalıkları da vardı. 93 yaşındaydı. Ankara GATA’ya kontrole gelemez olmuştu. Üstüne üstlük eşi Müzeyyen Hanım da alzheimer gibi bela bir hastalığa yakalanmıştı. Telefonlarımıza çıkan da kalmamıştı. Oğlu Kılıçaslan Bayraktar çaresiz anne, baba ve kız kardeşini İzmir’de bir Huzurevine yerleştirmişti. Orada, doktor, hemşire, yemek, banyo her şey vardı. Son perdeyi, ne yazık ki Fazıl Paşa’nın hayat oyununun son perdesini koronavirüs yazdı. 11 Haziran 2021 Cuma günü onu aramızdan aldı. Cenazesi, vasiyeti üzerine, her yaz mevsiminde tatilini geçirdiği küçük vatanı Araç’a getirilerek 12 Haziran 2021 Cumartesi günü öğle namazından sonra dinî törenle Araç Mezarlığı’ndaki memleket toprağına verildi. Araç üzerine en güzel şiirleri yazmış, Araç halk kültürünün bir bölümünü derlemiş, Araç’ta yaşanan ilginç olayları hikâyeleştirmişti.
Yaygın terimle Fazıl Paşa’yla hem bir hemşehri hem de şair yazar olarak elli yıla yakın bir dostluğumuz vardı. Eşlerimiz de birbiriyle görüşürlerdi. Görevli her İzmir’e gidişimde ziyaret ettiğim ilk kişiydi. Şiir, hikâye ve derlemelerinin yayımlanması konusunda ısrarcı olmuş, ikna etmeyi başarmıştım. O da beni bazı kitaplar konusunda yönlendirmişti. Bunlardan “Kastamonu Şairleri” kitabını ne yazık ki yazamadım. Çünkü, rahmetli ağabeyim Özdemir Tan’la kaleme aldığımız Gurur Kaynağımız Kastamonulular adlı biyografi ansiklopedisi (Ankara 2004-2015) yazma enerjimi tüketmişti. Önce bu kitabın/ansiklopedinin II. Cildinde (Ankara 2004, s.53-55) özgeçmişini yayımladık. Daha sonra hakkında bir kitap yazmak farz oldu:
Nail Tan; Araçlı Şair, Hikâyeci, Araştırmacı Fazıl Bayraktar, Ankara 2008, 112 s. Kültür Ajans Yayınları:43.
Rahmetli Bayraktar’ın değerini bilip hakkında makale, kitap yayımlayan, yüksek lisans tezi yaptıran bilim insanlarının başında Araçlı Prof.Dr. Eyüp Akman gelir. Kastamonu Üniversitesinin çalışkan öğretim üyesi Prof.Akman, Fazıl Pşa’nın mektuplarını yayımladığı gibi hakkında bir de yüksek lisans tezi hazırlatmıştır. Bu tez, bizim hakkımızdaki “Nail Tan’ın Kastamonu Üzerine Çalışmaları/Biyografi ve Açıklamalı Bibliyografya” başlıklı tezle birlikte 11 Nisan 2019 tarihinde Üniversite Sosyal Bilimler Enstitüsünde savunulmuş, başarılı bulunmuş ve yayımlanmıştır. İki kitabın künyeleri şöyledir:
Eyüp Akman; Fazıl Bayraktar Paşa’nın Mektupları, Ankara 2011, 221 s., Gazi Kitabevi Yayını.
Perihan Calay; Fazıl Bayraktar’ın Eserlerinde Halk Kültürü Unsurları, Ankara 2019, 195 s., Gazi Kitabevi Yayını.
Kastamonu Lisesinin en eski mezunlarından (1946) Fazıl Bayraktar (d.1928, Araç Aksu), Ankara Kara Harp Okulunu bitirdikten sonra (1950), TSK’de Jandarma Teğmen olarak başladığı devlet hizmetini 30 Ağustos 1984’te Çanakkale’de Tugay Komutanı iken Tuğg. rütbesi ile tamamladı. Herkes ona “Fazıl Paşam” diye hitap ederdi ama o emeklilik döneminde sımsıkı sarıldığı sanatçı, araştırmacı kimliğiyle tanınmayı severdi. Ancak, her generel gibi “Paşam” hitabından da hoşlanırdı. Araç Haber gazetesindeki Paşa Pınarı köşesinde kısa şiirleri yayımlanırdı. Ölüm haberinin geldiği gün elimize ulaşan 10 Haziran 2021 tarihli Araç Haber’de şu şiiri basılmıştı:
Kan Göz Yaşı ve Tarih Yazmak
-Adnan Menderes’in idamı üzerine-
Nice mazlum insanlar doldurmuş çukurları
Nahak yere asılan, kesilen başlarıyla.
Tarih yazılır iken kuruyunca mürekkep
Tarihe not düşmüşler kan ve göz yaşlarıyla.
Fazıl Bayraktar, seçkin kişiliğinde birçok meziyeti barındırmayı, toplamayı başarmış nadir insanlardan biriydi. Söz gelimi; iyi insan, iyi vatandaş, iyi aile reisi, nazik insan, iyi komutan, iyi şair, iyi hikâyeci, iyi derlemeci, iyi hemşehri gibi. Ondan geriye binlerce anı ve Kastamonu Kitaplığı’na şu eserler kaldı:
Şiir:Harran Ovası’ndan Mektuplar (Ankara 1964), Harran Güzellemesi (İzmir 2005), Çeşitlemeler (İzmir 1996), Seçme Araç Şiirleri (İzmir 2007), Paşa Pınarı/Alaminüt Şiirler (Ankara 2009, Orhan Şaik Gökyay Şiir Ödülü/2010).
Hikâye:Kadın Parmağı (İzmir 1993), Bıngıldaklı Çayır (İzmir 1996), Bir Kasabaya İki Deli Fazla (İzmir 2001), Hikâyeler Güldestesi (30 hikâye, Ankara 2011).
Derleme/Araştırma:Şehit ve Gazi Atalarımızın Soy Kütüğü (İzmir 1998), Kastamonu Yöresi Deyim ve Mânileri (İzmir 2004), Balkan Savaşı’ndan Bu Yana Araçlı Şehitler (Genişletilmiş 2. baskı, İzmir 2008), Araç Yöresinden Fıkralar ve Fıkramsı Anlatımlar (Ankara 2013, Gen. İkinci Baskı Ankara 2014).
Rahmetli Fazıl Bayraktar sözüyle, sohbetiyle, anılarıyla hep aramızda olacak… Sanatçılar, bilim insanları eserleriyle yaşarlar daima. Eşi, oğlu ve kızına; Kastamonulu, Araçlı hemşehrilerine başsağlığı diliyoruz. Mezarı ışıkla dolsun!
Yazımızı Araç Güzellemesi’nden seçtiğimiz beş beyitle bitirmek istiyoruz.
İşte biz o ecdattan üremiş Araçlıyız.
Dip dedemiz Oğuz’dan türemiş Araçlıyız.
***
İstanbul’da bir Araç, Ankara’da bir Araç,
Araç’ın kaderi bu, nüfus ediyor ihraç.
***
Böyle bir manzara ne Hint’tedir ne Çin’de
Araç coğrafyasıyla bir Cennet’in içinde.
***
Aslımız Türkmen bizim, Orta Asya’dan gelmişiz
Bu güzel toprakları vatan bilmişiz.
***
Dünyada bir benzeri yoktur güzel Araç’ın.
Araçlılar geliyor, on binlere yol açın.
Not: Fahri Özbek arşivinden aldığımız fotoğraflar, 2011 yılında düzenlenen ve Fazıl Bayraktar’a Orhan Şaik Gökyay Şiir Ödülü’nü verdiğimiz Araç Hacıbekir Şekerciler, Pastacılar ve Yayla Festivali’nde çekilmiştir.
NAİL TAN
