“Pazarcının dayanacak gücü kalmadı”
Sebzeciler ve Meyveciler Odası Başkanı Yücel Gedik, pazarcıları büyük mağduriyet içine düşüren bir durumla karşı karşıya bulunduklarını ve çözüm beklediklerini belirtirken, “Hafta sonu pazarlar yine kapalı, marketler açık… Türkiye’nin zenginlerinin işyerleri açık, gariban pazarcı esnafının işyeri kapalı. Bu koronavirüs fakirin iş yerinden bulaşıyor da zenginin işyerinden bulaşmıyor mu? İlgililere çağrıda bulunuyoruz. Meyve ve sebze üretici, satıcı ve pazarcı esnafımızın yaşadığı mağduriyeti giderin. Ya bütün işyerleri kapatılsın, ya da pazarcılar da serbest bırakılsın. Pazarcının artık dayanacak gücü, evine ekmek götürecek gücü kalmadı” dedi.
Ankara’ya arzuhal
Sebzeciler ve Meyveciler Esnaf Odası, Cumhurbaşkanlığı’na, İçişleri Bakanlığı’na, Ticaret Bakanlığı’na gönderdiği yazıyla pazarların, yürüme mesafesindeki kişilerin HES kodu göstererek alışveriş edebilecekleri şekilde bir düzenlemeye gidilerek hafta sonları açılmasını talep etti.
Kastamonu Sebzeciler ve Meyveciler Esnaf Odası, Cumhurbaşkanlığına, İçişleri Bakanlığına, Ticaret Bakanlığına merkez ve ilçelerimizdeki sebze ve meyve satıcılarının yaşadıkları sorunları dile getiren, çözüme yönelik istek ve taleplerini içeren bir yazı gönderdi.
Oda’nın gönderdiği yazı şöyle:
“Koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle yeniden alınan tedbirlere göre Türkiye genelinde uygulanan hafta sonu sokağa çıkma yasağı Ramazan ayı boyunca da uygulanacağı belirtilmiştir. Salgını önleme adına alınan bu kararlara elbette milletçe uymak gerekmektedir. Ancak yasak nedeniyle hafta sonu açılmayan pazarlar pek çok sıkıntıyı beraberinde getirmektedir.
Pazarcılarımızın cuma günü satışa arz ettiği ancak elinde kalan ürünleri de cumartesi ve pazar sattığı, hemen bozulmaya müsait yeşillik ve meyveleri hafta sonu yasaklarından dolayı satamadığından elinde kalmakta havanında ısınmasıyla çöpe gitmektedir. Bu da hem pazarcımız hem de devletimizi ekonomik olarak zarara uğratmaktadır.
Ayrıca Türkiye genelindeki kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memur kesimi hafta sonu yasakları nedeniyle maalesef pazara çıkamadığından alışverişi marketlerden yapmaya mecbur kalacaklar, marketlerde bu durumu fırsata çevirerek rayiç fiyatlar uygulayarak, pazardan daha taze ve daha uygun fiyata aldığı ürünleri marketlerden daha pahalıya almak zorunda kalacaklar, bu da insanlarımızı ekonomik olarak zorlayacaktır.
Yukarıda saydığımız nedenlerden dolayıdır ki, en nazından marketlerin alternatifi olan yürüme mesafesindeki pazarlarımızın hijyen, maske ve sosyal mesafeyi koruyarak, HES kodu kontrolü ile hafta sonları belirli saatlerde de olsa açılmasını talep ve arz ediyoruz.”
Yücel Gedik
Sebzeciler ve Meyveciler Esnaf Odası Başkanı Yücel Gedik konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Hafta sonu pazarlar yine kapalı, marketler açık her zamanki gibi… Türkiye’nin zenginlerinin işyerleri açık gariban pazarcı esnafının işyeri kapalı.Bu koronavirüs fakirin iş yerinden bulaşıyor da zenginin işyerinden bulaşmıyor mu? Bu nasıl adalet, nasıl yasak anlamadık. Yapı Kredi Bankası ve Migros’un sahibi Koç Şok Market ve Akbank’ın sahibi Sabancı dünyanın sayılı zenginleri içinse bunların işyerleri açık. Bir yıl boyunca ramazan ayının bereketini bekleyen. Nimetlerinden yararlanmak isteyen, ekmek parası kazanmak isteyen pazarcının pazarları kapalı. Madem öyle, kapatın iki gün her yeri kimse iki günde aç kalmaz. Yasaklar belirli yerler için değil herkes için geçerli olmalı o zaman kimsenin hiçbir şey demeye de hakkı olmaz. Burada esas mağdur pazarcı esnafıdır.”
“Haftanın her günü farklı mahallelerde; sebze, meyve, gibi ve diğer giyim, tuhafiye, zücaciye gibi birçok ürünün uygun fiyata satışa sunulduğu semt pazarları, pandemi sebebiyle hafta sonu uygulanan kısıtlamalardan nasibini aldı” diyen Yücel, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Pazarcılar, hafta sonu kısıtlamasından muaf olmak istiyor.Yaşanan mağduriyetin giderilmesini istiyoruz. Hafta sonları uygulanan sokağa çıkma kısıtlamalarında pazarcı esnafının tezgâh açmasının AVM marketlere göre daha sağlıklı olduğu halde kısıtlama getiriliyor.AVM’lerde kapalı alan girişlerinde sık sık uzun kuyruklar oluşuyor. Uzun kuyruklarda sosyal mesafeye dikkat edilmediğinden insanlar daha fazla riskli alanda bulunmuş oluyor. Bundan da yine pazarcı esnafı zararlı çıkıyor.”
“Ya tüm iş yerleri kapatılsın
ya da pazarcılar da tezgâh açsın”
Kısıtlama günlerinde tezgâh açmamalarının mahallelileri de zor durumda bıraktığını söyleyen Başkan Gedik, “Pazarlar, hafta sonlarında açık olursa daha iyi olur. Pazarlar, özelikle dar gelirli vatandaşların sık alışveriş yaptığı yerlerdir. Hafta sonu kısıtlaması nedeniyle çarşamba-perşembe gününden pazarlar etkileniyor. Satıcı az ürün almak zorunda kalıyor. Bu kısıtlamalar pazar kültürünü, pazar alışverişlerini de olumsuz yönde etkiliyor. Hafta sonu yasakları pazarcı esnafını mağdur ediyor. Eğer yasak olacaksa genel, herkese olmalı. Tüm işyerleri kapalı olduğunda vatandaş da kendini ona göre ayarlayacak. Kastamonu merkez ve ilçelerimizde cumartesi ve pazar güne denk gelen pazarlarımızda uygulanan kısıtlama ile pazar esnafı tezgâh kapatırken sadece AVM’ler, marketler açık kalıyor. Vatandaş, pazarcıdan alacağı 2 liralık ürünü yerine göre marketten 3-5 liraya veya daha yükseğine almak zorunda kalıyor. Tüm pazarcı esnafımızın mağduriyeti büyük. İlgililere de çağrıda bulunuyoruz. Meyve ve sebze üretici, satıcı ve pazarcı esnafımızın yaşadığı mağduriyeti giderin. Ya bütün iş yerlerini kapatılsın, ya da pazarcılar da serbest bırakılsın. Pazarcının artık dayanacak gücü, evine ekmek götürecek gücü kalmadı.
“İlgililerin pazarcı esnafını da düşünmesi gerekiyor. Hafta sonu kısıtlamalarında pazarcı esnafının da tezgâh açmasını istiyoruz. Kısıtlamaların sadece pazar esnafına yönelik olmasını istemiyoruz. Pazarcı esnafı ve mahalleliler mağduriyet yaşıyorlar. Yetkililerden ricamız tek taraflı düşünmesinler, bize yardımcı olsunlar. Açık alanlar daha sağlıklı ortamlardır. İnsanlar dışarıda rahat nefes alabiliyor. Haftanın 5 günü tezgâh açtığımız zaman yoğunluk oluşuyor. Ama haftanın 7 günü pazarlar kurulursa kalabalık yoğunluklar yaşanmaz. İlgililer herkese eşit davransın ve bize de yardımcı olsunlar. Haftanın tüm günlerinde pazar kurulsun. Kimse mağdur olmasın. Hafta sonu pazarlarının kurulduğu mahallelerde yaşayanlarla birlikte pazarcılarda mağdur oluyor. Hafta sonu kısıtlamalarında açık olan yerlerle birlikte seyyarlarımız da iş başı yapsın ya da birlikte hiç kimse iş başı yapmasın.”
” Gelir düzeyi düşük aileler
olumsuz etkileniyor”
“Hafta sonu kısıtlamaları pazarcı esnafını zor durumda bırakıyor. Pazarcının elinde meyve ve sebzesi kalıyor. Ardından da çöpe dökülüyor” diyen Gedik, şöyle devam etti:
“Salgın sebebiyle kısıtlamalar olunca halk daha çok tedirgin oluyor ve hafta içi pazarlar, marketler daha çok kalabalık oluyor. Halk yasağı duyduğu zaman alışverişe koşuyor ve yoğunluk oluşuyor. Bu nedenle de hastalığın daha çok yayılmasına sebep olunuyor. Yasaklarda herkes AVM’leri ve Türkiye genelinde de çok sayıda marketleri olan bu açık marketleri bahane gösterip dışarı çıkıyor. Gelir düzeyi düşük olan aileler, marketlerden değil de pazardan alışveriş yaptığından sokağa çıkma kısıtlamasında maddi yönden en çok onlar olumsuz etkileniyor. Uygulanan kısıtlamalar sebebiyle pazarcı esnafı geçimlerini sağlamakta büyük zorluk yaşıyor. Yiyecek ekmeğe muhtaç hale geldi. İlgililer AVM ve büyük marketlere verdikleri gibi pazarcı esnaflarına da belli saat vermeleri ve destek olmaları lazım.”
” 5 günlük çalışma ile
geçim sağlanamıyor”
Hafta genelinde pazarcılar toplam 5 gün pazarlarda tezgâh açabildiklerine dikkat çeken Başkan Yücel Gedik, sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Pazarcı ve seyyar esnafımız halden, toptancıdan aldığı ürünleri günübirlik satmak zorunda. Pandemiden dolayı alıcı gün sayısı azaldığı için ürünler ellerinde kalıyor. Meyve ve sebze kısa sürede satılması gereken ürünler. Satıcıların soğuk hava deposu yok. Ürünler muhafaza edilemiyor. Bu yüzden sebze ve meyveyi maliyetinden de ucuza satmak zorunda ya da çöpe atmak zorunda kalınıyor. Esnafın elindeki üç kuruş sermayesi de bu şekilde eriyip gidiyor. Esnafın sermayesi yok oluyor. Çöpe atılan ürünler haftalık kârlarını da götürüyor, geçimlerini sağlayamıyor. İlgililer adaletli olup market ve pazar ayrımı yapmamalı. Eğer sosyal devlet anlayışı varsa esnaf arasında ayırım yapılmamalı ve pazarcı esnafı da dikkate alınmalı. AVM’lerin kapalı alan olduğundan hastalığa da davetiye çıkarıyor. Pazarcı esnafının aldığı ürünleri satamadan günleri bitiyor. Kazanılan gelir ile geçim sağlanamıyor. Kısıtlamalarda marketler açık ama pazarlar kapalı. Hâlbuki marketler kapalı alan olduğundan hastalığa davetiye çıkartıyor. Pazarlar ise açık hava ve tezgahtarlar arasında 3-4 metre mesafe var. Hafta sonunun pazar esnafına yasaklanması herkesi mağdur etti. Milletin AVM’lerden alım gücü yok. Pazarda vatandaş istediği ürünü alabiliyor, alternatifi çok. Hafta sonu yasağı sonrasında Pazar günü olan Devrekani Pazarı Salı gününe, Cumartesi günü olan Seydiler ve Daday Cuma gününe, Pazar günü olan Kuzeykent pazarı Perşembe gününe, Cumartesi günü olan Topçuoğlu pazarı ise iptal edildi, cumartesi günü Pazar kapalı. Memur kesimi, işçi ve resmi kurumlarda özel sektörde çalışanlar alışverişlerini genelde hafta sonu yapıyordu. Hafta sonu olmayınca alışverişlerini yapamıyor. Onların çıktığı saatlerde ise pazarlar toplanıyor,kapanıyor. Bu konuda satıcı ve alıcılar da büyük sıkıntı yaşıyor. Artık pazarcı, üretici, seyyar satıcının dayanacak gücü kalmadı. Daha fazla sıkıntı yaşanmadan sorunların bir an önce çözülmesini, yaşanan büyük mağduriyetin de giderilmesini Sebzeciler ve Meyveciler Esnaf Odası Başkanlığı adına talep ediyor ve istiyoruz.”
Cengiz MUHZİROĞLU
