Kastamonu, Milli Şair Mehmet Akif Ersoy’un Milli Mücadele döneminde neşriyat yoluyla sürdürdüğü mücadelenin önemli noktalarından biri olarak öne çıkıyor.
2021 yılının Mehmet Akif ve İstiklal Marşı Yılı olarak kutlanacağını hatırlatan Kastamonu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Serhat Yılmaz, Kastamonu’nun İstiklal Marşı’nın yayımlandığı Anadolu’daki ilk kent olmasının yanı sıra Mehmet Akif Ersoy’un neşriyat çalışmalarında bulunduğu bir kent olarak da dikkat çektiğini ifade etti.
Prof. Dr. Yılmaz, Mehmet Akif Ersoy’un Kastamonu’da 66 gün kaldığını ve o dönem kentte yayımlanan Açıksöz gazetesine şiirler yazdığını hem de Nasrullah Camisi’nde 5 Kasım 1920 tarihinde meşhur vaazını verdiğini belirtti.
Bir diğer önemli konunun “Sebilürreşad” dergisinin Kastamonu’da basılması olduğunun altını çizen Yılmaz, “Sebilürreşad İstanbul’da yayımlanan bir dergi. İstanbul’dan sonra Anadolu’da ilk kez Kastamonu’da yayımlanıyor. Mehmet Akif Ersoy’un Kastamonu’da kaldığı süre içinde derginin 464, 465 ve 466. sayıları Kastamonu Vilayet Matbaası’nda basılıyor.” diye konuştu.
Nasrullah vaazının çok önemli olduğunu dile getiren Yılmaz, sözlerine şöyle devam etti:
“Mehmet Akif Ersoy’un, Kastamonu’da bulunan ve 1506 yılında yaptırılan Nasrullah Kadı Camisi’ndeki vaazının tam metni Sebilürreşad dergisinde yayımlanıyor. Nasrullah Camisi’ndeki vaazı tekraren basılıp cephede askerlere dağıtılmıştır. Bu vaazlarda Anadolu’nun içinde bulunduğu durumu anlatıyor, birlik mesajları veriyor. Sevr antlaşmasının kabul edilemez bir anlaşma olduğunu, kapitülasyonları, İstanbul’un geleceğiyle ilgili İtilaf Devletleri’nin hükümetlerinin görüştüklerini anlatıp çıkış yolları öneriyor. Ümitsizliğe düşülmemesi, safları cami içerisinde ve dışarısında sıkı tutulup Müslümanların birlikte hareket etmesini tavsiye ediyor. Mili Mücadele hareketini ve ne zor şartlarda bu mücadelenin yapıldığını anlatmak için Anadolu’nun dört bir tarafında vaazlar veriyor. Kastamonu ve ilçelerinde de toplumu aydınlatma görevini üstleniyor.”
Akif’in İstiklal Marşı’nı ilk kez yayımlanması için bir gazete ve bir dergiye gönderdiğini belirten Yılmaz, şunları kaydetti:
“İstiklal Marşı’nın ilk nerede yayımlandığı konusunda bazen tartışmalar oluyor. Mehmet Akif Bey’in Ankara’da olması münasebetiyle Açıksöz gazetesine Milli Marşı gönderirken aynı zamanda Sebilürreşad dergisine de gönderiyor. 17 Şubat’ta Sebilürreşad’da yayımlanıyor. Açıksöz gazetesi, pazartesi ve perşembe olmak üzere haftada 2 kez yayımlanıyor. Ankara’dan posta yoluyla buraya gelme süresi düşünüldüğünde daha önceki sayılara yetişmediği için 21 Şubat’ta yayımlandığını görüyoruz. Açıksöz gazetesi, Ankara dışındaki İstiklal Marşı’nı yayımlayan ilk gazete. Diğerleri daha sonra kabul sırasında yayımlıyor. İstiklal Marşı’nın kabulü olan 12 Mart’tan çok daha önceki bir tarih olması dolayısıyla çok önemli.”
Gazetenin girişinde “Şairi azam ve muhterem Mehmet Akif Beyefendi üstadımızın İstiklal Marşı unvanlı bedii nefiselerinin ilk neşrini gazetemize lütuf buyurmuşlardır.” yazdığına dikkati çeken Yılmaz, gazetenin nüshasının Yazma Eserler Kütüphanesi’nde sergilendiğini vurguladı.
Mehmet Akif için Kastamonu’nun yerinin önemli olduğuna işaret eden Yılmaz, sözlerini şöyle tamamladı:
“Mehmet Akif, Kastamonu’da kaldığı sürece Milli Mücadele’ye Kastamonuların verdiği desteği yakından görüyor. Çok iyi intibalarla ayrılıyor. İstiklal Marşı’nın yayımlanma sürecinde kendi yayımladığı bir dergi olan Sebilürreşad’a vermesi normal. Onunla birlikte de yayımlanması için Açıksöz gazetesine göndermesinin sebebi bu intibadır.”
