TBMM’de, “Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” hakkında partisinin görüşlerini dile getiren CHP Kastamonu Milletvekili Hasan Baltacı, AKParti’yi 17 yıldır ayrıcalıklı imar değişiklikleriyle bir çok yandaşına ve belediyesine rant sağlamakla itham ederken, bu iddiasına örnek olarak Kastamonu Kuzeykent’te karting alanı olarak bilinen ve belediyenin AKParti’de olduğu dönemde satılan alanı gösterdi.
Baltacı, “Bir Anadolu kenti Kastamonu’dan örnek vereyim. Burası Kastamonu Merkez Kuzeykent’e ait 1314 ada, 1 no’lu parsel. 18 uygulamasından elde edilmiş bir parkı görüyorsunuz ve bu park alanı imar planı değişikliğiyle yasaya aykırı bir şekilde ticari alan olarak değiştirilmiş, satılmış, ihale edilmiş, rant elde edilmiş. Ne diyor 18 uygulaması? ‘18 uygulamasıyla elde edilen yeşil alanlar, otoparklar, amacı dışında kullanılamaz” diyor. Ama amacı dışında kullanılmış” dedi.
CHP Kastamonu Milletvekili Hasan Baltacı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) görüşülmekte olan Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi üzerine CHP adına konuştu.
AKP’nin 17 yıldır ayrıcalıklı imar değişiklikleriyle bir çok yandaşına ve belediyesine rant sağladığını söyleyen ve bu kanunla geç kalınmış bir adım attığını savunan Milletvekili Hasan Baltacı, imar rantlarına Kastamonu Kuzeykent’tekarting alanı olarak bilinen ve belediyenin AKP’de olduğu dönemde satılan alanı örnek gösterdi.
Milletvekili Baltacı, Kuzeykent 1314 ada, 1 nolu parselin 18 uygulaması sonucu elde edilmiş bir park alanı iken bu park alanının imar planı değişikliğiyle yasaya aykırı bir şekilde ticari alana dönüştürülüp daha sonra da ihaleyle satıldığına işaret etti.
Kanunda “18 uygulamasıyla elde edilen yeşil alanlar, otoparklar amacı dışında kullanılamaz” denilmesine rağmen bu alanın amacı dışında kullanıldığını söyleyen Baltacı, “bugünden sonrasını planlamak ne kadar önemliyse bugüne kadar imar planları değişikleriyle yapılan vurgunların da hesabını sormak bir o kadar önemlidir” ifadelerini kullandı.
Bu kanun teklifiyle Anayasa Mahkemesinin iptal kararı verdiği Ahlat’taki Cumhurbaşkanlığı Saray’ına kılıf uydurulmaya çalışıldığını da dile getiren Milletvekili Baltacı, “insanlarımız doğalgaz faturasını ödeyemediği için, doğalgazla ısınan evlerine soba alırken saray konusunda ısrar etmek, bu ülkede depremzedeler çadırda yaşarken saray konusunda ısrar etmek gerçekten akıl dışıdır. Ben samimiyetle iktidar partisini ve ortağını uyarıyorum, diyorum ki; Tarihin çöplüğü saray inşa edenlerle doludur. Giderayak tarihin çöplüğüne kendinizi de yazdırmayın” diye konuştu.
Milletvekili Baltacı, 10 dakika süren konuşmasında şunları söyledi:
“DOĞA BİZİ UYARIYOR”
“Elâzığ ve Malatya’da meydana gelen depremden dolayı hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı, yaralılara da acil şifalar diliyorum. Önce Silivri, sonra Manisa, şimdi Elâzığ derken, aslında doğa bizi uyarıyor. Tam da böylesi bir zamanda önümüzde, her ne kadar adı Coğrafi Bilgi Sistemleri Hakkında Kanun Teklifi olsa da esasında tamamı imar değişikliğine dayanan bir kanun teklifi duruyor. Bu kanun teklifiyle birlikte Gecekondu Kanunu’nda, Kıyı Kanunu’nda ve İmar Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılıyor. Şimdi bunlardan bazılarında, özellikle İmar Kanunu’nda yapılan bazı değişiklikler önemli olmakla birlikte eleştiriye muhtaçtır diye düşünüyorum. Bu kanun teklifiyle birlikte özellikle toplumun hassasiyet gösterdiği bir konuda yani parsel bazında nüfusu, yapı yoğunluğunu, kat adedini ve bina yüksekliğini artıran imar plan değişikliği bundan sonra yapılamayacak, plan değişiklikleri parsel bazında değil ada bazında yapılacak. “Yükseklik serbest” ifadesi kaldırılacak, tüm binaların yükseklikleri sınırlandırılarak belirlenecek.
“GEÇ KALINMIŞ BİR ADIM”
“Aslında, bu önemli bir değişiklik olmakla birlikte aynı zamanda bir de itiraftır. 17 yıl boyunca yaptığımız eleştirilerin ne kadar haklı olduğunu göstermektedir. Geç kalınmış bir adımdır ama bu gecikmenin esas sebebi, rant odaklarının iktidar üzerindeki vesayetidir. Bu değişiklik 17 yıl içerisinde, 17 yıl gibi uzun bir sürede istenildiği zaman yapılabilirdi. Şimdi, biz bunu söylediğimizde iktidar cephesinden haklı bir eleştiri geliyor, deniliyor ki: “Bizden önce yani 17 yıl önce, AKP iktidarından önce parsel bazında değişiklik yapılmıyor muydu?” Doğru, sizden önce de bu değişiklikler yapılıyordu ama siz iktidara gelirken “Biz yasaklarla, yoksullukla ve yolsuzlukla mücadele edeceğiz.” dediniz ve on yedi yıl boyunca her zaman Mecliste sayısal çoğunluğa sahiptiniz yani istediğiniz zaman bu yasayı değiştirip parsel bazında imar değişikliğini istediğiniz zaman başarabilirdiniz. Bu 17 yıl içerisinde bizler parsel bazında imar değişikliği yapmayalım, imar planı değişikliğiyle kimseye rant sağlamayalım, kıyılarımız, ormanlarımız, şehirlerimiz birer rant alanına dönüşüp talan edilmesin diye bu Meclis çatısı altında çok mücadele verdik. 1999 depreminin acı deneyiminden sonra her fırsatta Türkiye’nin bir deprem kuşağında yer aldığını, bu sebeple kentlerimizi acilen yenilememiz gerektiğini, dönüştürmemiz gerektiğini ve depreme hazır olmamız gerektiğini defalarca ifade ettik, ifade etmeye de devam ediyoruz. Bunun için kapsamlı ve köklü bir imar değişikliğiyle birlikte planlama, uygulama ve yapım süreçlerinin rant üzerinden değil, bilim ve akıl üzerinden yeniden organize edilmesi gerektiğini defalarca anlattık. Bu süreçlerin şeffaf, katılımcı ve sürdürülebilir olması gerektiğini de ayrıca ifade ettik. Yerel yönetimlerin elindeki planlama yetkisinin, rant çevrelerinin isteği ve arzusu doğrultusunda, kimi zaman büyükşehirler eliyle, kimi zaman Çevre ve Şehircilik Bakanlığı eliyle, kimi zaman TOKİ eliyle, kimi zaman Kültür ve Turizm Bakanlığı eliyle değiştirilmemesi gerektiğini belki bu kürsülerden binlerce defa söyledik. Parça parça yapılan kanun değişikliklerinin, imar aflarının sorunu çözmeyeceğini; aksine, derinleştireceğini ifade ettik. Şimdi, bugünkü tabloya baktığımızda, ne kadar haklı olduğumuzu bir kez daha görebiliyoruz.
“TİCARİ ALANA DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞ VE SATILMIŞ”
Bakın, 2018 yılında aslında kamuoyuna da mal olmuş TOKİ’nin uzmanları tarafından yapılmış, hazırlanmış bir rapor var. Bu rapor, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Bakanlık eliyle yapılan ayrıcalıklı imar planı değişiklikleriyle kimlere rant sağlandığını ve kentin nasıl yok edildiğini ortaya koyuyor. Sadece 76 mega projeyle İstanbul’da toplam 12 milyon 400 bin metrekareden fazla inşaat yapılmış. Bu inşaatlardan tam olarak 240 milyar lira haksız kazanç elde edilmiş. Bunlardan bazılarını biliyorsunuz, bazılarını tekrar etmekte yarar olduğunu düşünüyorum; Mesela Torun Center. Torun Center’ın 87 bin metrekare inşaat hakkı varmış, 342 bin metrekareye çıkmış. Kadıköy’de yapılan FourWinds’e ait yapıda 40 bin metrekare inşaat alanı varmış, 150 bin metrekare inşaata çıkmış. Diamond of İstanbul’da 63 bin metrekare inşaat alanı, 170 bin metrekareye çıkmış. Devamında, Maslak 1453 Projesi’nde yani Ağaoğlu’na ait projede 489 bin metrekare inşaat alanı, 1 milyon 684 bin metrekareye çıkmış. Devamında, Kadir Topbaş’ın damadının da ortak olduğu bir projede 84 bin metrekare olan inşaat alanı, 280 bin metrekareye çıkmış. Yani İstanbul’da rant paylaşımı olanca hızıyla devam etmiş. Sadece İstanbul’da mı devam etmiş? Bakın, bir Anadolu kenti Kastamonu’dan örnek vereyim. Burası Kastamonu Merkez Kuzeykent’e ait 1314 ada, 1 no’lu parsel. 18 uygulamasından elde edilmiş bir parkı görüyorsunuz ve bu park alanı imar planı değişikliğiyle yasaya aykırı bir şekilde ticari alan olarak değiştirilmiş, satılmış, ihale edilmiş, rant elde edilmiş. Ne diyor 18 uygulaması? Diyor ki; “18 uygulamasıyla elde edilen yeşil alanlar, otoparklar, amacı dışında kullanılamaz.” Ama amacı dışında kullanılmış değerli arkadaşlar. Aslında Türkiye’nin birçok yerinde bunun gibi binlerce örnek gösterilebilir.
“BUGÜNE KADAR ELDE EDİLEN
RANTLARLA İLGİLİ NE DİYECEĞİZ?”
“Şimdi bu kanunla birlikte diyorsunuz ki: Parsel bazında imar planı değişikliğini yasaklayalım, ada bazında imar planı değişikliği yapalım. Peki, madde bu kadar masumken ben maddeye baktığımda uygulamada çıkacak sorunları buradan görebiliyorum. Maddede diyor ki: “Ada bazında yani o adanın içerisindeki hak sahipleri eğer talep ederse ada bazında imar değişikliği yapalım. Bir şartım var, o şartım da bu yaptığım imar planı değişikliğiyle ortaya çıkacak değer artışının tamamını bana vereceksin.” Orada da bir haksızlık var ama işte “Bir kısmını belediyeye, bir kısmını genel bütçeye vereceksin, aslan payını genel bütçeye alacaksın.” diyor ama esas tehlikeli olan madde şu; “Vatandaşların talepleri doğrultusunda yapılan değişiklikten para alacaksın.” Peki, bu değişikliği bakanlık yaparsa, peki, bu değişikliği belediye eliyle yaparsan değer artış bedelini kim ödeyecek? Şimdi düşünün, vatandaş birbirini ikna etmek yerine, gelip bir bakanı, bir belediye başkanını ikna edebilir mi? Bunun sayısız örneği var. Şimdi bu örnekler ortada dururken bu kanunla birlikte önümüzdeki süreci planlayacağız ama bugüne kadar elde edilen rantlarla ilgili ne diyeceğiz? Atı alan Üsküdar’ı geçti mi diyeceğiz değerli arkadaşlar?
“ADAMINI BULAMAYAN RANT VERGİSİ ÖDEYECEK”
“Ayrıca, bu kanunla birlikte parsel bazında değişiklik yapma yetkisi belediyelerde yasaklanıyor ama diğer kamu kuruluşlarında yani belediyeyle aşılamayan yerlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığıyla, TOKİ’yle aşılan yerlerde parsel bazında imar değişikliğiyle ilgili bir kısıtlama getiriliyor mu? Getirilmiyor. Bu ne demektir? Eski hamam eski tas. Adamını bulan, yolunu bulan para ödemeyecek. Yolunu bulamayan, adamını bulamayan rant vergisi ödeyecek değerli arkadaşlar. Bir diğer konu da imar planı yapım aşamasında, arsa ve arazi düzenlemesi yapım aşamasında yargılamanın kısaltılmasıyla ilgili bir madde var. Evet, yargılama çok uzun sürüyor ama ivedi yargılama usulüyle eğer bu davalar görülmeye devam ederse birincisi, bir üst makama başvuru yolunu kapatacağız. Ayrıca, yürütmenin durdurulması hakkında yapılacak itirazların da önünü tıkayacağız. Yani aslında yargılamayı ivedi yapalım derken başka hak kayıplarına da sebebiyet vereceğiz.
“MİLLET BAHÇESİ’NDEKİ ISRAR”
“Dahası var. Bu teklifte Kıyı Kanunu’yla ilgili bir düzenleme var. Kıyı Kanunu’yla ilgili düzenlemenin son maddesine “millet bahçeleri” ifadesi eklenmiş. Yani bu millet bahçesiyle ilgili ısrarın ne olduğunu anlamak gerçekten mümkün değil. Millet bahçeleri görünen o ki aslında, yeşil alanlar yaratmak değil, iktidarın siyasi ve ideolojik tercihinin kent merkezlerine uygulanmasından başka bir şey değil. Az önce sorulan sorulardan birine Başkanım şöyle bir cevap verdi, “Biz bunu yönetmelikte düzenledik.” dedi ama yönetmelikte atıf yapılan millet bahçeleri uygulama rehberi henüz çıkmadı. Yani millet bahçelerinin neye dönüşeceğini hiçbirimiz bilmiyoruz.
“AHLAT’TAKİ SARAY’A KILIF”
“Bu teklifte ilginç bir madde daha var: Anayasa Mahkemesinin iptal kararı olmasına rağmen, Ahlat’ta yapılacak yani bir belediye başkanının Cumhurbaşkanına yaranmak için verdiği söz üzerine yapılacak Cumhurbaşkanlığı sarayıyla ilgili bu kanunda biz, aslında yapılmış bir inşaata kılıf uyduruyoruz değerli arkadaşlar. Anayasa Mahkemesinin vermiş olduğu kararı arkadan dolaşıyoruz, inşaata göre kanun çıkarıyoruz değerli arkadaşlar. Bunun sonu yok.
“ VURGUNLARIN HESABINI
SORMAK DA ÖNEMLİ”
“Konuşmamı da fazla uzatmak istemiyorum, ben buradan şunu söylemek istiyorum: Bu Meclisin işi, deprem olduktan sonra Allah’tan rahmet dilemek olmamalı değerli arkadaşlar; aynı zamanda, bu Meclisin işi, Türkiye genelinde kente karşı işlenen suçları, imar vurgunlarını araştırmak olmalı. Bugünden sonrasını planlamak ne kadar önemliyse bugüne kadar imar planları değişikleriyle yapılan vurgunların da hesabını sormak bir o kadar önemlidir. Eğer yapılan iş yapanın yanına kâr kalacaksa adalet bunun neresinde?
“TARİHİN ÇÖPLÜĞÜ SARAY İNŞA EDENLERLE DOLUDUR”
“Son olarak şunu söylüyorum; İnsanlarımız doğal gaz faturasını ödeyemediği için, doğal gazla ısınan evine soba alırken bu saray konusunda ısrar etmek, bu ülkede depremzedeler çadırda yaşarken saray konusunda ısrar etmek gerçekten akıl dışıdır. Ben samimiyetle iktidar partisini ve ortağını uyarıyorum, diyorum ki: Tarihin çöplüğü saray inşa edenlerle doludur. Giderayak tarihin çöplüğüne kendinizi de yazdırmayın.”
