İlk yazımızda Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının ünlü şairlerinden oyun yazarı ve halk kültürü araştırmacısı Ahmet Kutsi Tecer‘in (1901-1967), 1940 yılı Temmuz ayında MEB İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç (1893-1960), MEB Müfettişi ve şair Sabahattin Eyuboğlu (1908-1973) ve Mimar, GSA asistanı A. Asım Mutlu (1912-1997) ile Kastamonu’ya gelip yeni kurulmakta olan Göl Köy Enstitüsünde incelemelerde bulunduklarını, o günden kalma iki fotoğrafın Turgut Çeviker’in hazırladığı, 2017 yılında İstanbul’da yayımlanan Ahmet Kutsi Tecer‘e Armağan kitabının 144 ve 546. sayfalarında yer aldığını belirtip birisini yayımlamıştık. A. Asım Mutlu, Göl Köy Enstitüsünün mimarıdır. Tecer’in biyografisine göre (Turgut Çeviker), 1940 yılında Gazi Eğitim Enstitüsünde edebiyat öğretmenidir. Vecihi Timuroğlu’nun Ahmet Kutsi Tecer kitabına göre de MEB’de Yüksek Öğretim Genel Müdürüdür. Biz, ikinci ihtimalin doğru olduğuna inanıyoruz. Bakanlıktan bir heyet olarak Göl Köy Enstitüsü inşaatının son durumunu kontrol için Kastamonu’ya gelmiş olmalıdırlar.
Kastamonu seyahati Ahmet Kutsi Tecer için çok verimli olmuştur. Bu seyahatte gördüklerinden aldığı ilhamla yazdığı şiirlerinden ilk dördü (Ilgaz Dağları’ndan, Orda Bir Köy Var Uzakta, Nola?, Dağın Ötesi/Güreş) dönemin ünlü edebiyat dergisi Yücel’in 72 sayılı Şubat 1941 sayısında (s. 118-119) yayımlanmıştır. Şiirlerin başına şu ithafı, açıklamayı koymuştur: “Geçen yaz, (Temmuz 1940, fotoğrafın arkasındaki tarih 20.7.1940) Ilgaz’dan geçtim. Dağın ötesine geçtiğimi hatırlatan bu nakışları yol arkadaşım İsmail Hakkı Tonguç’a, Sabahattin Eyuboğlu’na ve Mimar Asım Mutlu’ya armağan ederim.” Dağın Ötesi dizisinin Güreş’ten sonraki Halay, Halay Çeken Kızlar, Yürük Hasreti, Göllere Düşen Ördekler, Bağlamacıya, Buğday İlahisi, Bir İhtiyar ve Karadeniz Türküsü, Yücel’in sonraki sayılarında yer alacaktır.
Ilgaz Dağları’ndan ve Yücel’de (s. 72) yayımlanan diğer üç şiir Türk edebiyatının en güzel şiirlerindendir. Ilgaz Dağları’ndan her ne hikmetse Tecer’le ilgili şu iki önemli kitapta yer almamıştır, ancak M. Sani Adıgüzel Şiirlerle Kastamonu (Kastamonu 1998) kitabında atlamamıştır.
Ahmet Kutsi Tecer‘in Bütün Şiirleri (haz. Leyla Tecer) Ankara 1941, 244 s., Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını.
Vecihi Timuroğlu, Ahmet Kutsi Tecer/Kişiliği, Sanat Anlayışı ve Tüm Şiirleri, Ankara 1980, 251 s., Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Ilgaz Dağları’ndan’ı bu yıl bir köşe yazımızda ele almıştık. Asıl önemlisi Orda Bir Köy Var Uzakta şiiridir. Bu şiirin Kastamonu köylerinden ilham alınarak yazıldığını, 25-26 Nisan 2018 tarihleri arasında Sivas’ta düzenlenen “Ahmet Kutsi Tecer Sempozyumu”na hazırlanırken öğrendim ve çok mutlu oldum. Münir Ceyhan tarafından bestelenip ilk ve orta dereceli okullarda zevkle söylenmektedir. Köy sevgisini, dolayısıyla vatan sevgisini nakış nakış işleyen bir şiirdir. Yazımızı bu şiirle bitirirken Tecer’i saygıyla anıyoruz…
Orda bir köy var uzakta
O köy bizim köyümüzdür.
Gezmesek de, tozmasak da
O köy bizim köyümüzdür.
Orda bir ev var uzakta
O ev bizim evimizdir.
Yatmasak da, kalkmasak da
O ev bizim evimizdir.
Orda bir ses var uzakta
O ses bizim sesimizdir.
Duymasak da, tınmasak da
O ses bizim sesimizdir.
Orda bir dağ var uzakta
O dağ bizim dağımızdır.
İnmesek de çıkmasak da
O dağ bizim dağımızdır.
Orda bir yol var uzakta
O yol bizim yolumuzdur.
Dönmesek de, varmasak da
O yol bizim yolumuzdur.
