MİNE AKÇAKOCA ÖZGÜR
Bugün, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü.
Kastamonu Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü “Her İnsan Bir Engelli Adayıdır” sözüyle farkındalık yaratarak, Özel Eğitim Okulları öğrencilerinin hazırlamış olduğu etkinliğe davet ediyor.
Saat 10.30’da Halk Eğitim Merkezi’nde; sevgili yavrularımızın resim sergisi ve ardından sahneleyecekleri gösteriye tüm Kastamonu’dan duyarlı yüreklerin akın etmesi, özel öğrencileri alkışlarıyla mutlu etmeleri benim de öncelikli dileğim.
2 Aralıkta da Özel Bireylere, Mutlu kafede annelerinin el emeği, kalp şeklindeki yastıklar verilirken, Kastamonu Üniversitesi Ay-Yıldız Spor ve Yaşam Merkezi’ndeki etkinlikte, özel bireylerin sorunlarından uzaklaşıp, mutlu olmaları amaçlanıyor.
TUBİTAK- 4008 özel gereksinimli bireylere yönelik program kapsamında desteklenen Kastamonu Üniversitesi ve İl Millî Eğitim Müdürlüğü ile gerçekleştirilen projenin kapanış töreni de 3 Aralıkta yapılacak.
Yine 3 Aralık Salı günü Saat 13.00’de Kastamonu Sakatlar Derneği’nin düzenlediği Engelsiz Kastamonu Yürüyüşü Kışla Parkı’nda başlayıp, Cumhuriyet Meydanı’nda sonlanacak.
Saat 19.00’da Rüya Düğün Salonu’nda konser ve eğlence etkinliği düzenlenecek. Programda Kastamonulu yerel sanatçılar; Seyfi Çullu, Gülcan Kara Erdem, Mete Tafracı, Ahmet Tufan, Ejder Yazıcı’nın eşliğinde bir müzik ziyafeti sunulacak.
Haydi Kastamonu, Dünya Engelliler Günü’nde birlikte yürüyüp, birlikte söyleyelim.
Yaşam, kimi zaman keyifli kimi zaman da hüzünlü geçen uzun bir yolculuk. Engelli olarak dünyaya gelenler veya yaşantısının bir döneminde engelli olanlar hayat yarışını daha zor şartlar altında sürdürmek zorundalar.
Beraber yürüdüğümüz yaşam yolunda, hayatlarını kolaylaştırmak, önlerindeki engelleri aşmada yardımcı olmak sorumluluğunu taşımalıyız. Görme, duyma, yürüme ya da zihinsel engelli olmak, yadırganacak, eleştirilecek bir durum değildir. Hepimizin ansızın engelli olma ihtimalini de hiç akıldan çıkarmamak gerekiyor.
Hayata dezavatajlı olarak başlamış olan ya da sonradan buna maruz kalan bireyleri daha yakından tanımamız, sorunlarına, beklentilerine doğru yaklaşabilmemiz ve farkındalık yaratabilmek için yapmış olduğum röportajlarda;
Engelli bireyler için temel sorunlardan birinin gerçek bariyerler olduğunu gözlemledim. Yolda, merdivende, kamu kurumlarında, trafikte fiziki engellerin yanı sıra insanların önyargılarıyla oluşturdukları bariyerler de ikinci engel olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin bilinçli veya bilinçsizce yapılan dışlamalar, yadırgayarak bakmak ya da görmezden gelip, yok saymak…
Yine bu yazı dizisini hazırladığım süreçte; özel bireylerin sosyal yaşamda biraz olsun yer almalarını sağlamak için bileziklerini satıp, moped alarak ve bunu kullanarak torununu Merkez’e getirip, götüren büyükanneler ve annelerle tanıştım. Zaman zaman ataklar geçirerek hırçın tavırlar sergileyen bazı gençlerin ‘spora gidiyoruz’ sözüyle nasıl sakinleştiğine tanık oldum. Bu merkezlerin özel bireyler için ne denli kıymetli olduğunu gözlemledim.
Tekerlekli sandalyesinde bakışlarıyla koşan insanlar, hiç görmeyen ancak çevresine ışık saçan genç kızlar, bir çok eğitime katılıp sertifikalar da alıp, çocuğuna destek olmaya çabalayan babalar, dernekteki tüm bireylerin ailesi olmuş anneler… Röportajlar sırasında konuştuğum bu insanlar gibi daha niceleri… Hepsi çok değerli, hepsinin emeği çok kıymetli…
Dünya Engelliler Günü vesilesiyle; Kastamonu’da bu alanlarda çalışmalar yapan derneklerin sözünü ettiği ihtiyaçları, eksiklikleri bir kez daha gözden geçirelim. Bunların içinden hangilerine çözüm bulduk, diye hepimiz düşünelim. Hatta vicdanımızı yoklayalım.
Ve engelli kardeşlerimizin, büyüklerimizin, çocuklarımızın sorunlarını, beklentilerini, isteklerini bir kez daha anımsayalım.
Şöyle söyleyerek beklentilerini dile getiriyor engelli dostlarımız:
“* Ailelerimiz; Çocuklarına tanı konulduğunda panik yapmasınlar. Derneklerimizle iletişime geçtikleri takdirde bilgi birikimi ve tecrübelerimizi kendilerine aktaracağımızı bilmelerini isteriz. Bu süreçte çok sabırlı ve gayretli bir şekilde çocuklarına destek olmalarını istiyoruz.
* Öğretmenlerden isteğimiz; öğrenciler ve aileleriyle empati kurmaları ve onlarla iletişimde özel hassasiyet göstermeleridir. * Siyasilerimiz tarafından ‘Bir rey olarak değil, Birey olarak’ görülmek isteriz.
* Görme engelliler için; yollarda sarı çizgiler, sesli trafik ışıkları ve otobüslerde durakların söylendiği sistem olmalı.
* Otizm çağımızın hastalığı. Gitgide artan vakalarla karşılaşıyoruz. Yediğimiz içtiğimizden, yaşam tarzımıza kadar gözden geçirilip, hamilelik dönemi ve bebek doğduğu ilk andan itibaren kontrol altında tutulmalı.
* Ülke çapında acil eylem planı yapılması gerekiyor.
* Özel gereksinimi olan öğrencilerimize (Disleksi) okul gerekli.
* Kastamonu’daki bir AVM’de her katta engelli tuvaleti var ama kapıları kilitli
* Bir bankanın Kastamonu Şubesi, engellilere uygun olarak yeniden düzenlendi. Girişine rampa da yapıldı. Ama ruhsat alındıktan sonra giriş değişip, rampa olan yere bankamatik konuldu. Şu anda engelli rampası kullanılamıyor.
* Mevcut özel eğitim okullarımız dar geliyor. Bir an evvel daha büyük, ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik kapsamlı okullar yapılnması gerekiyor. Çığ gibi büyüyen bir potansiyel var.
* Uygun olan özel bireylerin istihdamı konusunda desteğe ihtiyacımız var. Özel Eğitim Meslek Lisesi’nden mezun olan çalışabilecek düzeyde çok çocuğumuz var. Onlar evlerde heba oluyorlar.
* Ehliyet alırken sorumlu olunan kitaplarda görme engelliler ile ilgili hiçbir bilgi yok. Mesela eğitimlerde, bir görme engelli karşıya geçerken, beyaz bastonunu yere paralel olacak şekilde kaldırırsa trafik durur diye öğrendik. Ama bunu bizden başka bilen yok.
* Halk otobüsleri yeterli değil. Fiziksel engelli taşıyan otobüsler 3 kapılıdır Dışarıdan engelli basınca rampa çıkar ve engelli binebilir.
* 2005-2006 yıllarında bir sarı otobüs alındı. Bunun amacı engelli bireyleri, bir yerden başka bir yere taşımaktı. Lütfen ihtiyacı olanlara hakları teslim edilsin.
* Kastamonu’da görme engellilere bilgisayar kursu verecek hoca yok. Kendimizi geliştirmek, çalışmak ve bağımsız yaşamak için eğitimlere ihtiyacımız var.
* İhtiyaçlarımızın sürekliliği var. Örneğin tekerlekli sandalyeler hayat boyu kullanılamıyor, bozuluyor ve tekrar alınması gerekiyor.
* Yatılı bakım merkezine ihtiyaç var.
* Aile hekimlerinin, hemşirelerin bilinçli olması şart, erken tanı açısından farkındalık çok önemli.
* Engelliler ‘öncelikli hasta’ kabul ediliyor. Ancak randevu alırken ve acile gidince öyle olmuyor. Bu çelişki nedeniyle öncelikli hasta olmamızın anlamı yok oluyor.
* Kastamonu’da Özel Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi açılmasını istiyoruz.
* Kastamonu Belediyesi Engelsiz Yaşam Merkezi yapıldı. Ancak sarı çizgiler yok. Kastamonu’daki derneklerle istişare edilerek yapılması gerekirdi.
* Devletin özel bireylere verdiği desteklerin Kastamonu’ya yansıtılması konusunda geri planda kalıyoruz. Milletvekillerimize seçimlerden önce birer dosya vererek, eksikleri ve dileklerimizi ilettik, bize destek olacaklarını düşünüyoruz.
* Ailelerin neden ben, demeyi bırakıp, çocuğa sevgiyle yaklaşmaları çok önemli. Sevgiyle, anlayışla ve farkındalıkla hareket etmeleri gerekiyor.
* Bizim vefatımızdan sonra çocuklarımızı emanet edeceğimiz yer yok. İnşallah bu konuda da çözüm sağlanır, uygun mekanlar yapılır. Bizim de içimiz rahat eder. * Yalnızca 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde sevip, dikkat edip, 364 gün biz yokmuşuz gibi davranılmasın.”
Bir kenti, kent yapan özelliklerden biri; orada yaşayan engelli bireylerin kamusal alanları diğer bireyler kadar rahat kullanabilmeleridir. Farkındalık yaratmak, toplumu bilinçlendirmek, tüm engelli bireylerin şartlarını iyileştirmek, gönüllüğü teşvik etmek de gerekiyor.
Ve karşılaştığımız insanları, fiziki görünüşüne, düşüncesine, yaşam tarzına göre ötelemeden, saygı duyarak bir arada yaşamayı öğrenmeliyiz.
Evrene bıraktığımız en önemli izdir; insanlığımız.
NOT: Söyleşi yaptığımız; Özel Bireyler Derneği Başkanı Huriye Poyraz, Türkiye Sakatlar Derneği Kastamonu Şubesi’nin Kurucu Başkanı Serhat Yolasığmaz, Kastamonu Görme Engelliler Derneği Başkanı Cahit Kuşoğlu, Özgül Öğrenme Güçlüğü Derneği Başkanı Hüseyin Demir ve derneklerin yönetim kurulu ile tüm üyelerine teşekkür ediyorum.
