Kastamonu’da, Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı desteğiyle kurulan tesis sayesinde arıcıların giderleri yaklaşık yüzde 20 azaltıldı.
Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı’nın (KUZKA) Batı Karadeniz Kalkınma Programı (BAKAP) çerçevesinde Kastamonu İli Arı Yetiştiricileri Birliği’ne sağladığı destekle bal paketleme tesisi kuruldu. Yaklaşık 2 milyon TL bütçeye sahip proje ile kurulan tesiste, arıcıların il dışından temin ettiği fondan şekeri ve temel petek üretimi yapılarak üretim girdi maliyetlerinin düşürülmesi sağlandı. Kastamonu İş Geliştirme Merkezi’nde (İŞGEM) kurulan tesiste yıllık kapasitesi ortalama 100 ton fondan şekeri, 10 ton da bal mumundan geri dönüşümle temel petek üretilmeye başlandı. Üretim sayesinde üreticilerin üretim girdi maliyetleri yaklaşık yüzde 20 düşürülürken, geri dönüştürülen 5 ton kullanılmış bal mumu ile de önemli bir ekonomik kazanım elde edildi.
“Bütün arıcılarımız kurulan tesisin imkanlarından faydalanabiliyor”
Proje ile ilgili bilgi veren Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (KUZKA) Genel Sekreteri Dr. Serkan Genç, “Batı Karadeniz Kalkınma Programı (BAKAP) kapsamında Sinop, Kastamonu ve Çankırı’da toplam 13 projeye destek sağladık. Bu projelerden bir tanesini de Kastamonu Arı Yetiştiriciler Birliği ile hayata geçirdik. Projede, arıcıların temel girdi maliyetlerini düşürmeyi ve ürünlerinin katma değerini arttırarak pazarlama süreçlerine katkı sağlamayı hedefledik. Arıcılık faaliyetinde yoğun olarak kullanılan petek ve yine arıların beslenmesinde kullanılan fondan şekeri arıcılarımızın üretim maliyetlerini doğrudan etkiliyor. Bu da diğer illerdeki arıcılarla olan rekabet güçlerini de etkiliyor. Proje sayesinde kurulan tesis ile bu ihtiyaçları karşılayacak gerekli makine ekipmanlar tedarik edildi. Daha önce il dışından tedarik edilen petek ve fondan şekerinin ilimizde üretimi gerçekleştirilmeye başlandı. Birlik vasıtasıyla da arıcılara uygun fiyatlarla verilmeye başlanmış oldu. Tesisteki modern makineler sayesinde de hijyenik şartlarla gıda standartlarına uygun bir şekilde bal dolumu ve paketleme hizmetleri de veriliyor. Bu şekilde hem tüketicilerin güveninin kazanılması hem de ürünün markalaşma sürecinde oldukça önem kazandı. Kastamonu merkez ve 19 ilçesinde faaliyet gösteren yaklaşık bin 200’e yakın arıcımız mevcut. Bütün arıcılarımızda bu imkanlardan faydalanabiliyorlar. Aynı zamanda projemizin çevreye ve doğaya saygılı bir tarafı da söz konusu. Kullanıldıktan sonra atığa dönüşen petekler proje kapsamında yine tedarik edilen makine ekipmanlar kullanılarak geri dönüştürülmekte ve tekrar petek üretimi gerçekleştirilmektedir. Bu anlamda aslında atık malzemeleri de tekrar ekonomiye kazandırmış oluyoruz” dedi.
“5 ton civarında atık peteğin yeniden üretime alınarak ekonomiye kazandırılması hedefleniyor”
Yıllık 5 ton civarındaki atık peteğin yeniden üretime alınarak ekonomiye kazandırılmasının hedeflendiğini söyleyen Genç, “Kastamonu’da genellikle şu ana kadar il dışından gelen peteklerin kullanımı söz konusuydu. Burada kullanılan doğal petekler tekrar geri dönüştürüldüğü için aslında gıda açısından insana herhangi bir zararı olmayan petek üretimi de gerçekleştirilmiş oluyor. Bu da hem tüketim hem de insanlar açısından projenin kıymetli tarafı oluyor. Proje çerçevesinde yıllık 5 ton civarında atık peteğin yeniden üretime alınarak ekonomiye kazandırılması hedefleniyor” diye konuştu.
“Tesisimizde ürettiğimiz ürünleri, arıcılık yapan insanlara uygun maliyetlerle sunmayı başardık”
Kastamonu İli Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Cem Başar ise, “Birliğimizde eksik gördüğümüz bazı yönler vardı. Makineleşme anlamında biraz geride kalmıştık. Bununla ilgili çeşitli illerde ziyaretlerde bulunduk. Bu ziyaretlerde neler yapılabilir, neler yapılmış ya da yapılan yanlışlar neler bunları öğrenmeye çalıştık. Bu ziyaretler sonucunda da kafamızda kabataslak bir fikir oluştu. Bunlara karar verdik. Bundan sonra da bu projeleri gerçekleştirmek için bir yola çıktık. Şanslıydık ki biz yola çıktığımızdan çok kısa bir süre sonra Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı’nın (KUZKA) bir çağrısıyla karşılaştık. Bu çağrıyla beraber de KUZKA üzerinden bir proje yapma gelişiminde bulunduk. Projemiz yaklaşık bir yıl sürdü. Bir yılın sonunda çok şükür projemizi artık tamamlama aşamasına geldik diyebiliriz. Bu önemli destek için Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı’na teşekkür ediyorum. Makinelerimiz hizmet vermeye başladı. Özellikle hem birliğimizin üyelerine hem de Kastamonu’da arıcılık yapan insanlara bu makinelerde üretmiş olduğumuz ham maddeleri uygun maliyetlerle sunmayı başardık. Kastamonu’da fondan şekeri ve temel petek üretimi yapan bizden başka kimse yok. Civar illerimizde ise bildiğimiz kadarıyla sadece bir iki tanesinde üretiliyor. Bizim temel amacımız Kastamonu’daki arıcılarımıza hizmet etmek. Bu makinalar sayesinde üreticilerimize, doğal ve hiçbir katkı maddesi içermeyen ürünler üreterek girdi maliyetlerini düşürmeyi amaçlamıştık. Bu nedenle şu anda ürettiğimiz hem fondan şekerini hem de temel petekleri üreticilerimize uygun maliyetlerle sunmaktayız” şeklinde konuştu.
Doğal bal mumları geri dönüştürülerek üretime kazandırılıyor
Köylerde arıcıların kullanmış oldukları petekleri tekrar üretime alarak ekonomiye kazandırdıklarını söyleyen Başar, “Üretimde doğal geri dönüşümlü petekleri kullanıyoruz. Arıcılarımızdan kullandıkları eskiyen petekleri alarak onları eritiyoruz. Erittikten sonra ham külçe haline getiriyoruz. Daha sonra sterilizasyon kazanında yüksek sıcaklık altında üretime hazır hale geliyor. Kazanda 120 derece sıcaklıkta atmosferik basınç altında 15 dakika boyunca sterilize oluyor. Yani içindeki bütün zararlı mikroorganizmalar, bakteriler ne varsa ölüyor. Öldükten sonra üretim hattına alıyoruz. Orada balmumumuz basılıyor. Bu sayede güvenle balını tüketebileceğimiz bir ürünü üreterek insanlarımıza sunmuş oluyoruz. Üretimde kullandığımız hiçbir şey yok olmuyor. Peteklerdeki bal mumları zamanla kullanıma bağlı olarak yıpranıyor, eskiyor. Bunları arıcılarımız daha sonra bize geri getiriyor. Biz de bunları geri dönüşümle üretime kazandırıyoruz. Daha önceden Kastamonu’da bal mumu üretim tesisi olmadığı için küçük çaplı üreticiler bunları atıyordu ve nihayetinde ziyan oluyordu. Bizim tesisimiz faaliyete geçirdikten sonra bunları toplamaya başladık. Hatta ilerleyen dönemlerde ilçe ve köylerdeki arıcılarımızdan kullanılmış petekleri kendimiz almak suretiyle üretime kazandırmayı hedefliyoruz. Onlara da kendi üretmiş olduğumuz ürünleri sunmak istiyoruz” ifadelerini kullandı.
“Üretim maliyetlerinde yüzde 15-20 arasında düşüş oldu”
Üretim maliyetlerindeki düşüşten bahseden Başar, “Üretim tesisimizle birlikte daha önceden Ordu ve Muğla gibi illerden temin edilen temel petek ve fonda şekerini kendimiz üretmeye başladık. Bu sayede yüksek girdi maliyetlerinden kurtulmuş olduk. Piyasa şartlarına göre yaklaşık yüzde 15 ve 20 civarında girdi maliyetlerimiz düştü. Arıcılar olarak daha düşük maliyetli üretim yapma imkanına kavuşmuş olduk. Bu ürünleri birliğimize kayıtlı bin 200 üreticimize, Kastamonu merkezde kurmuş olduğumuz satış ofisimiz aracılığıyla uygun maliyetlerle sunmaktayız. Bu şekilde ürettiğimiz ürünleri hem birliğimize kayıtlı üreticiler hem de küçük çapta arıcılık yapan insanlar, il merkezinde bulunan birliğimizin satış ofisinden satın alabilmektedirler. Bunun yanı sıra üyelerimize özel olarak ilçelere gittiğimiz zaman bu ürettiğimiz ürünleri götürüyoruz. İlçelerimizde üretim yapan vatandaşlarımız bizimle iletişime geçmeleri halinde ürünlerimizin tamamına ulaşabilmektedirler” dedi.
• Vedat Yunus İkizoğlu (İHA)
