İlçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerini ölçen “SEGE 2022” çalışmasından hem şehrimiz hem de ilimiz namına karamsar sonuçlar çıktı, Merkez ilçemiz Sinop ve Karabük merkez ilçelerinden geride, 2 ilçemiz doğu ve güneydoğu ilçeleri ile aynı seviyede…
SEGE 2022 verilerini topyekun masaya yatırıp tartışmak elzem.
(Geçtiğimiz hafta “haber” olarak verdik gazetemizde, bugün de “yorum” faslına girizgah yapalım…
Birkaç güne sığmaz, ilimizin yekun “sosyo-ekonomik” röntgeni sere serpe çünkü.)
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü tarafından çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarının veri katkılarıyla hazırlanan “İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması” (SEGE 2022), her şehrin mevcut halini görmek ve gelecek planlamasını sağlam ayaklara bastırmak için bulunmaz “kaynak”…
“Hamasetin bittiği yer” tam da.
SEGE 2022 sonuçlarının ilk muhatapları yerel yönetimler illa ki…
Gönül ister ki her belediye başkanı “SEGE 2022” sonuçlarını enine boyuna masaya yatırdığı bir çalışma yapsa ve geleceğe ilişkin yol haritasını kamuoyunun önüne koysa.
(“İlçe SEGE-2022” çalışması ülkemizdeki “973” ilçeyi “8” farklı alt boyutta kullanılan “56” değişken kapsamında enine boyuna inceledi ve sıraladı…
İlçeler “6” kademeye ayrıldı, en yüksek gelişmişliği temsil eden “birinci kademe gelişmiş ilçeler” arasına Kastamonu’dan giren ilçe olmadı, ilk “67” sıradaki ilçelerin yer aldığı bu kademeye Marmara “36”, Ege “13”, İç Anadolu “9”, Akdeniz “5”, Karadeniz “2”, Doğu Anadolu “1”, Güneydoğu Anadolu “1” ilçe soktu.
Karadeniz Bölgesi’nden sadece Samsun “Atakum” ve Trabzon “Ortahisar” ilçeleri “birinci kademe” içine başlarını sokabildi…
Karadeniz Bölgesi’nin “topyekun” gelişmişlik düzeyi de böylece tüm açıklığı ile ortaya çıkmış oldu.
Kastamonu Merkez ilçe “ikinci kademe ilçeler” liginde yer aldı…
“973” ilçe arasında “173” numaralı basamakta.
İki komşu Merkez ilçenin ise gerisinde kaldı…
Sinop merkez “141”, Karabük merkez “136”.
Şehrimizin “bölge merkezi” olduğu iddiası…
Hamaset mi?
Diğer yandan…
“Abana, Tosya, Seydiler” ilçeleri, diğer “16” ilçenin önünde “üçüncü kademe ilçeler” liginde yer alıyorlar…
Taşköprü “dördüncü kademe”.
Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’dan “121” ilçenin yer aldığı “son” kademede ilimizden “2” ilçe var…
“Doğanyurt ve Şenpazar”.
Üzerine her belediyenin kafa yoracağı bir “SEGE 2022” açıkçası…
Daha doğrusu “kafa yorması gereken”.
Not: “SEGE 2022” 8 farklı alanda 56 değişken üzerinden hazırlandı…
Hem “ekonomik kalkınma” hem de “sosyal gelişme”.
“Demografi, istihdam ve sosyal güvenlik, eğitim, sağlık, finans, rekabetçilik, yenilikçilik, yaşam kalitesi” alanlarında “56” değişken…
“Demografi: Nüfusun Türkiye payı, nüfus yoğunluğu, net göç hızı, şehirleşme oranı, toplam doğurganlık hızı, ortalama ilk evlenme yaşı-kadın, kaba boşanma hızı”, “İstihdam ve Sosyal Güvenlik: Çalışma çağındaki nüfusun payı, aktif çalışanların çalışma çağı nüfusuna oranı, aktif kadın çalışanların çalışma çağındaki kadın nüfusuna oranı, ortalama günlük kazanç, primi devlet tarafından ödenen nüfus oranı, imalat sanayi iş yeri Türkiye payı, hizmetler sektörü iş yeri Türkiye payı, kişi başına sosyal yardım tutarı”, “Eğitim: Özel okulların toplam okula oranı- ilköğretim, ortalama LGS puanı, ortalama TYT puanı, üniversite öğrencisi sayısının toplam nüfusa oranı, ilkokul ve üzeri mezun oranı-kadın, üniversite mezunu oranı”, “Sağlık: Bebek ölüm hızı, kişi başına diş hekimi sayısı, kişi başına toplam sağlık personeli sayısı, kişi başına hastane yatağı sayısı, kişi başına eczane sayısı”, “Finans: Kişi başına banka şubesi sayısı, kişi başına POS cihazı sayısı, kişi başına kartlı ödeme tutarı, kişi başına belediye gideri, işletmelerin net ticari satış tutarının Türkiye payı”, “Rekabetçilik: Faal işletme sayısının Türkiye payı, sanayi elektrik tüketiminin Türkiye payı, kurulan işletme sayısının Türkiye payı, gayrimenkul birim satış fiaytı, OSB’lerde üretim yapılan parsel sayısının Türkiye payı, yatırım teşvik belgeli yatırım tutarının Türkiye payı, turizm tesisleri yatak kapasitesinin Türkiye payı, kişi başına tarımsal üretim değeri”, “Yenilikçilik: Yüksek ve orta-yüksek teknolojili imalat sanayi sektörlerinde iş yeri sayısının Türkiye payı, bilgi yoğun hizmetler sektöründe iş yeri sayısının Türkiye payı, yüksek lisans ve doktora mezunu oranı, işletme başına ARGE ve tasarım merkezi sayısı, TGB’lerdeki firma sayısının Türkiye payı, kişi başına faydalı model başvurusu sayısı, kişi başına marka başvurusu, kişi başına patent, sayısı”, “Yaşama kalitesi: Atık hizmeti verilen nüfus oranı, kişi başına AVM alanı, hane başına ADSL abonesi sayısı, kişi başına sinema koltuğu sayısı, akaryakıt istasyonu sayısının Türkiye payı, kadın sürücü belgesi sahipliği oranı, pasaport sahipliği oranı, kişi başına meslek elektriği tüketimi”.
Kişi başına düşen bu kadar “ekonomik ve sosyal gelişim” tartısında…
“Tüysıklet” çektik.
MUSTAFA AFACAN
