İki haftadır hikayelerden bahsediyorum sizlere. Bugün de bir başka hikayeden bahsedeceğim. 10 yumurtanın kaç öğretmen ettiğinin cevabını bulacağımız hikayeden…
Sahi; 10 yumurta kaç öğretmen eder? Buyurun yine yaşanmış bir hikayeye…
“Kastamonu’nun Taşköprü ilçesinin yaklaşık 20 kilometre güneyinde yan yana iki orman köyü vardır. Boşnakköy ve Armutlu…
Her iki köyde de hayat zor, insanları yoksuldur. 1950 yılının güneşli bir Temmuz sabahında, bu iki köyün en çalışkan iki öğrencisi Ali ve Kerim, birkaç yıl içerisinde öğretmen okuluna dönüşecek olan Köy Enstitüsü sınavına katılmak için ilçe merkezine yola çıkarlar. Tabii yürüyerek…
Ali’nin elinde küçük bir sepet, sepetin içinde de 10 tane yumurta var. Evde para olmadığı için annesi ilçede satıp sınav için lazım olacak olan kalem, silgi gibi ihtiyaçları alması için bu 10 yumurtayı, biraz kendi evinden, biraz da komşulardan toplayarak Ali’ye vermiş.
Kerim’in ailesi daha da fakir olduğundan, Kerim’de o da yok… Yaklaşık 20 kilometre yolu yürüyerek ilçe merkezine ulaşıp, hemen bir bakkala giriyor ve 10 yumurtayı satarak bir kalem ve bir silgi alıyorlar.
Kalemi de silgiyi de ikiye bölerek paylaşıyor ve sınava giriyorlar. İkisi de başarmışlar ancak bilmedikleri bir şey var: Sınav iki gün…
Bu iki küçük köylü çocuk, sınava girip akşama köylerine dönmeyi düşünürken şimdi Hükümet Konağı önünde, neredeyse ağlamalı bir halde, geceyi nerede geçireceklerini bilmeden, bir aşağı bir yukarı yürümekte…
Cadde üzerindeki evlerden birinde, bu iki köylü çocuğa merakla bakan kadın onları eve çağırır. Durumu öğrenince onları doyurur. Akşam eşi de işten gelir ve çocukları o gece misafir ederler.
İkinci gün de sınav başarılıdır. Birkaç ay sonra Kastamonu Gölköy Köy Enstitüsüne kayıt ve ardından şanla şerefle geçen 30 yılı aşkın öğretmenlik yaşamı…”
10 yumurta iki öğretmen ediyor… 10 yumurta birçok yetişmiş filiz ediyor. Yetiştirilen onlarca öğretmen, kaymakam, mühendis ediyor 10 yumurta…
Cumhuriyet; köyden 10 yumurtayla çıkan iki çocuğun öğretmen olduğu yönetimdir…
- ••
Köy Enstitüleri ile ilgili uzun bir yazı çalışırken karşıma çıktı bu hikaye… Konuyla ilgili pek çok kaynak topladım. Gazetenin arşivlerine baktım. Sayın Emin Arık Hoca’dan bilgiler edindim, kitaplar aldım.
Hatta o kadar derin inceledim ki, birçok insandan geç bile kaldım enstitüleri yazmak için. Emin Hoca’dan sitem işittim her geldiğinde… Kendimle cebelleştim tabiri yerindeyse yetiştiremediğim için.
Ama hiçbir kaynakta, hiçbir araştırdığım kitapta, hiçbir okuduğum anılarda 10 yumurtanın iki öğretmen ettiğini görmemiştim…10 yumurtanın onlarca yetişmiş ışık olduğunu görmemiştim.
İyi ki vardın Köy Enstitüleri…
Gözde MINIK
